Uitvaart

Hoe neem je afscheid ten tijde van de coronacrisis?

Vanwege het coronavirus mogen sinds 16 maart niet meer dan dertig personen aanwezig zijn bij uitvaartplechtigheden. Dat betekent in veel gevallen dat veel mensen die dat wel wíllen, er niet bij mógen zijn. Hoe kun je ervoor zorgen dat ook zij toch afscheid kunnen nemen van hun dierbare?

Livestreamen

Zowel DELA als Monuta geven op hun websites aan dat het livestreamen van een dienst een mogelijkheid is. Mensen kunnen dan vanuit huis de afscheidsdienst volgen. Het is mooi dat die optie er is. Tegelijk kan juist de afstand moeilijk zijn. Martijn van de Koolwijk van DELA: ,,Je hebt niemand naast je die even een arm om je heen slaat. En je kunt niemand troosten. Mensen begrijpen dat het vanwege corona niet anders kan, maar ingrijpend is het wel.” 

Naast livestreamen kunnen nabestaanden ervoor kiezen om de dienst te filmen en op een dvd of USB-stick te zetten. Of om er foto’s van te laten maken door een uitvaartfotograaf. Uitvaartondernemerster Els Breimer uit Hurdegaryp: ,,Hierdoor, of door livestreamen, kunnen meerdere mensen de dienst zien, waardoor je samen kunt terugkijken op het afscheid. Dat is voor zoveel mensen zó belangrijk.” 

Condoleren

Het laten plaatsvinden van een condoleance mag, maar onder voorwaarden. Opnieuw mogen er niet meer dan dertig mensen tegelijk in een ruimte zijn. Zijn er meer mensen, dan zullen die buiten de deur op hun beurt moeten wachten. Ook moeten mensen anderhalve meter afstand houden, en wordt het geven van een hand of omhelzing afgeraden. Condoleren met de hand op het hart, of met het namasté-gebaar, kan wel.

Het tekenen van condoleanceboeken is voorlopig niet verstandig. Er is een kleine mogelijkheid dat het virus overgedragen kan worden via pen en papier. Breimer: ,,Ik adviseer nabestaanden om mensen te vragen of ze een kaartje willen meenemen naar de condoleance. De kaartjes verzamelen we in een doos. Na een paar dagen mogen de nabestaanden ze lezen. Met opzet zit er wat tijd tussen om eventuele besmetting te voorkomen.” 

Erehaag

Nabestaanden kunnen mensen, die niet aanwezig kunnen zijn tijdens de dienst, vragen of ze een erehaag willen vormen. Dat ze bijvoorbeeld met kaarsjes of bloemen langs de route staan. Zo zijn ze toch een beetje betrokken bij het afscheid, en kunnen ze hun steun betuigen.

,,Ik heb meegemaakt dat er hartjes op de straat waren getekend”, vertelt Breimer. ,,En dat vervolgens de kist door de stoet ging. Op de kist lag een box, waar muziek uit kwam. Heel indrukwekkend.”

Samenzijn

Het is mogelijk om ná de coronacrisis een afscheidsmoment te organiseren, en hiervoor alle familieleden, vrienden en kennissen uit te nodigen. ,,Denk aan een samenzijn in een iemands stamcafé, of een diner met een grote groep”, zegt Van de Koolwijk. Ook veel crematoria bieden de optie aan om op een later moment een samenzijn te organiseren. 

Online elkaar ontmoeten kan dankzij de moderne technologieën ook. Met programma’s als Zoom kun je met meerdere mensen tegelijk videobellen. En op social media-platformen zoals Facebook kunnen mensen verhalen te delen en andere berichtjes te plaatsen – eventueel op een besloten pagina. 

Zware situatie

Er zijn al met al veel mogelijkheden om ervoor te zorgen dat iedereen afscheid kan nemen van een overleden dierbare. Maar moeilijk is het wel, ervaart Breimer. ,,Het is emotioneel heel pittig als iemand komt te overlijden, maar in deze tijd is het nóg heftiger wat mensen meemaken. Onder normale omstandigheden kan bijna alles, en nu kan een afscheid niet plaatsvinden zoals van tevoren is bedacht. Dat hakt erin, en is soms schrijnend om te zien.”

Geplaatst: 31-03-2020