De erfenis: hoe zit het nou precies?

Waar wil je dat jouw collectie familiesieraden naar toe gaat en hoeveel krijgen je kinderen als jij of je partner overlijdt? Vaak is dit iets waar je op tijd al over nadenkt, alleen of samen. En dat is best een ingewikkelde klus. Daarom leggen wij kort uit wat een erfenis inhoudt

Testament of wettelijk erfrecht

Bij het overlijden van een persoon gaan al zijn bezittingen, geld én schulden naar de erfgenamen. De erfgenamen worden voor het overlijden opgenomen in het testament. Erfgenamen kunnen zowel personen als instellingen zijn, bijvoorbeeld een goed doel. Wanneer er geen testament is opgesteld, verloopt de erfenis volgens het wettelijk erfrecht.

Wanneer je dus niet wilt dat het wettelijk erfrecht bepaalt waar jouw bezittingen en schulden naar toe gaan, dan laat je jouw wensen vastleggen in een testament bij de notaris. Als je bijvoorbeeld samenwoont, maar niet getrouwd bent heb je niet automatisch recht op elkaars erfenis. Dit kan alleen wanneer in het testament is vastgelegd dat jouw partner van jou erft.

Partners en kinderen

Wanneer je getrouwd bent of geregistreerd partners bent, erft jouw partner alles van jou na jouw overlijden. Dit gebeurt in het geval dat je geen testament hebt en de erfenis laat lopen via het wettelijk erfrecht. Als je kinderen hebt, hebben zij ook recht op een deel van de erfenis. Dit heet het kindsdeel. Zij ontvangen dit deel pas als ook jouw partner is overleden.

Voor het uitgerekende bedrag dat de kinderen horen te krijgen, heeft de achterblijvende partner een schuld bij zijn of haar kinderen. Hij of zij kan er ook voor kiezen om de kinderen al eerder te hun erfenis te betalen. De kinderen moeten hier wellicht schenkbelasting over betalen.

Spullen met emotionele waarde

Ook fysieke spullen kunnen in de erfenis worden opgenomen. Je benoemt dan in het testament een legaat en degene wie deze legaat krijgt. Dit kan bijvoorbeeld een auto, een familie-erfstuk, een meubelstuk of iets anders zijn. Wanneer de erfenis schulden bevat, moet de ontvanger van het legaat eerst deze schuldeisers afbetalen. De schuldeisers hebben namelijk voorrang op de legataris. Een legataris daarentegen heeft voorrang op de erfgenamen. Een legaat hoeft niet geaccepteerd te worden, bijvoorbeeld als je het niet wilt hebben, of er voorwaarden aan verbonden zitten waar je het niet mee eens bent.

Een andere manier om spullen in de erfenis op te nemen, is door middel van een codicil. Met een codicil kunnen alle spullen met emotionele waarde worden toegewezen aan personen die het mogen erven na jouw overlijden. Hierin staat een nauwkeurige omschrijving van het product. Een codicil wordt handgeschreven en kan thuis bewaard worden, of door de notaris in bewaring worden genomen.

Door Nienke van der Wal