Vrouwelijke dragers van doodskisten nog steeds niet gewoon
Voormalig kraamverzorgster Gea Westerdijk (62) uit Roodeschool is al bijna vijftien jaar één van de dragers in een team van vrouwen, dat doodskisten op begrafenissen en crematies in de provincie Groningen draagt. „Het is nog steeds bijzonder als vrouwen de kist van een overledene dragen”, zegt ze. „Er zijn niet zoveel vrouwelijke dragers in Nederland.”
,,We horen vaak ook terug dat mensen positief verrast zijn als ze op een uitvaart zien dat vrouwen de kist dragen. Het geeft een heel andere sfeer. Traditioneel is het in dorpen op het Groninger platteland nog steeds zo, dat mannen in gepaste kleding de kist dragen. Of dat familieleden deze taken uitvoeren.”
Gea is in het vak gerold na een uitnodiging van een vriendin. „Ik was er helemaal niet mee bezig maar besloot het toch te doen. Een uitdaging vond ik. Zeker omdat ik in het verleden kraamverzorgster ben geweest en dan bij het begin van een leven ben. Nu op latere leeftijd draag ik zorg voor het afscheid van het leven van een mens. De cirkel is dan rond.”
Kwetsbaar De eerste begrafenis met het dragersteam ‘Alethia’ weet Gea zich nog goed te herinneren. „Dat is dan toch wel spannend. Je wilt het goede doen. Het was de begrafenis van een man, die met paard en wagen naar een kerk in Groningen is gereden. Vroeger, in zijn leven, was deze man een stoere kerel, een echte zeebonk. Ik kan me nog herinneren dat ik zo was geraakt toen ik even in zijn kist keek. Van deze stoere man was niet zoveel meer over. Door een ziekte was hij zo weggeteerd en een heel ander mens geworden. Dan besef je dat je heel kwetsbaar bent.”
Op een uitvaart doen dragers er maar heel even toe, weet Gea. „Het zijn de momenten aan het begin, het indragen van de kist, bloemen neerleggen en mensen ontvangen – en het eind: het uitdragen van de kist naar het graf. Het is een opbouw met korte piekmomenten. Maar op deze momenten staan we op scherp. Het moet gebeuren en het moet vlekkeloos.”
Leenkist Als een nieuwe vrouw zich aanmeldt bij het team van dragers gaat er een korte opleiding aan vooraf. „In de schuur heb ik een leenkist staan om mee te oefenen”, zegt ze. „Je moet echt wel een paar dingen weten om het goed te doen. Meestal wordt een uitvaartkist aan handvatten gedragen, die aan de zijkanten van een kist zijn gemonteerd. Het kan ook voorkomen dat we de kist, als mensen erom vragen, met touwen laten zakken. Dat vergt weer een andere aanpak. Verder dragen we de kist altijd met zes vrouwen, ongeacht het gewicht.”
Gea Westerdijk, die zelf klein van stuk is, zegt dat zij meestal voorop loopt. „De langere vrouwen sluiten de rij”, zegt ze. „Zo verdelen we het gewicht zo goed als mogelijk. Heel belangrijk is om met gelijke voet te beginnen met lopen en met elkaar in de pas te blijven, zodat we niet struikelen. Zo kunnen we in stijl de overledene naar zijn of haar graf dragen.”
