Verlies van een vriend(in) is minstens zo erg als het verlies van een familielid. Tijd voor aanpassing van het wettelijk rouwverlof

De afgelopen maanden heeft ons keer op keer geconfronteerd met hartverscheurend nieuws over het verlies van jonge mensenlevens. Zoals vorige maand wielrenner Gino Mäder en afgelopen weekend de twee coureurs Dilano van ‘t Hoff en Joey den Besten. Ongevallen in de sportwereld, verdrinkingen en verkeersongelukken raken ons allemaal. We ervaren de pijn die deze tragedies met zich meebrengen en denken aan de getroffen families.

Maar wat vaak onderbelicht blijft, is de impact van deze verliezen op de vrienden die achterblijven. Omdat er geen wettelijke regeling is voor verlies van dierbaren die geen bloed- of aanverwant zijn, staan verslagen vrienden in de kou. Een aanpassing van de wet is daarom nodig.

Verlies van een vriend(in) wordt vaak gezien als minder erg dan het verlies van een familielid. Dat is niet terecht. Tijdens het schrijven van mijn boek over de plotselinge dood van mijn 21-jarige zoon Michiel, heb ik vrienden van hem geïnterviewd. Zij vertelden over hun worsteling met het verlies. Het onbegrip van mensen uit hun omgeving en de starre mogelijkheden van een studentenstatuut komt daar nog eens bij; geen (studie)verlof of ondersteuning als het geen familiegebeurtenis betreft. „Het was toch niet je broer?”

Essentieel onderdeel van ons leven

Deze verhalen hebben mij diep geraakt en laten zien hoeveel impact het verlies van een vriend(in) kan hebben. Vrienden zijn niet zomaar mensen die toevallig op ons pad komen. Nee, we kiezen ze bewust of onbewust uit om een belangrijk deel van ons leven mee te delen. Ze zijn er voor ons in goede en slechte tijden, bieden ons steun en begrip. Zij vormen een essentieel onderdeel van ons leven. Het verlies van zo’n hechte band kan net zo intens voelen, zo niet intenser, dan het verlies van een familielid.

Ik vind het zorgwekkend dat deze groep rouwenden weinig tot geen erkenning krijgt voor hun verlies. Deze jongeren hebben het moeilijk. Ze ervaren door hun verdriet, onmacht en de pijn van het gemis, vaak slaap- en concentratieproblemen. Dit wordt veroorzaakt door hun rouwproces en belemmert het voortzetten van bijvoorbeeld een studie.

Ze zijn niet alleen hun vriend kwijt, maar ook een toekomstbeeld wat ze gecreëerd hadden: samen een nieuwe studie beginnen in een nieuwe stad, of samen op kamers. Het is een domino-effect dat zorgt dat de jongere geïsoleerd raakt, wat psychologische problemen veroorzaakt. Het is belangrijk om verlies van een vriend(in) serieus te nemen.

Begrip en steun

In Nederland hebben we wel wettelijke regelingen die verlof bieden bij het overlijden van een bloedverwant. Begrip en steun vanuit de samenleving zijn van groot belang voor degenen die rouwen om het verlies van een familielid. Maar waarom hebben we geen vergelijkbare regeling voor het verlies van een beste vriend(in)?

Studenten hebben te maken met het Studentenstatuut dat gebaseerd is op deze Nederlandse wet- en regelgeving. Zij hebben alleen recht op uitstel van studiepunten als er sprake is van ernstige familieomstandigheden zoals het overlijden van een familielid.
Mentoren zijn vleugellam als ze zich alleen aan de regels van dit statuut mogen houden. Blijkbaar gaat het niet om emotionele omstandigheden waar een student mee te dealen heeft.

Wees flexibel; meebuigen is belangrijk als je jongeren mentaal wilt ondersteunen. Pas regelgeving aan, zodat studenten de ruimte krijgen voor hun rouwproces, ongeacht hun relatie tot de overledene. De ervaring leert dat rouwenden hierdoor in eigen tempo natuurlijker en sneller hun studie (in stappen) weer op kunnen pakken.

Joke Roelfsema uit Drachten is ervaringsdeskundige, rouwcoach en auteur van ‘Wat is er gebeurd?’, dat eind september verschijnt bij Uitgeverij Zilt

Bron: DvhN. Geplaatst 13-7-2023. Foto: Schutterstock