Uw digitale nalatenschap – wat heeft u geregeld?

Wanneer een dierbare overlijdt, erven nabestaanden vaak de eigendommen van de overledene. De één erft een aantal CD’s, de ander een mooi schilderij en overige eigendommen gaan misschien wel naar de kringloopwinkel. Maar hoe gaat dat met onze digitale nalatenschap? Hoe laten we onze digitale eigendommen na? Wat gebeurt er met onze social media-accounts en waar zijn we eigenlijk eigenaar van?

Uw digitale nalatenschap – wat heeft u geregeld?

Wie is de eigenaar van uw digitale bestanden?

Om iets na te kunnen laten moet u eigenaar van iets zijn. Want als gebruiker is het vaak niet mogelijk een account over te dragen aan nabestaanden. Dit is vaak vastgelegd in de gebruikersvoorwaarden die technologiebedrijven opstellen. In de kleine lettertjes staat vaak aangegeven dat u als gebruiker het account niet mag overdragen en dat het overlijden van een gebruiker leidt tot een directe beëindiging van de gebruikersovereenkomst. Dit kan betekenen dat het voor nabestaanden ontzettend lastig kan zijn om zonder wachtwoord toegang te krijgen tot bijvoorbeeld familiefoto’s in de cloud.

Privacy

De reden dat technologiebedrijven nabestaanden geen toegang willen verlenen tot de data van een overledene heeft vooral te maken met privacy. De bedrijven stellen dat ze er alles aan zullen doen de privacy van de oorspronkelijke gebruiker te beschermen. Door nabestaanden geen toegang te verlenen blijven de gegevens van de oorspronkelijke gebruiker beschermd en kan niemand berichten lezen of foto’s zien, maar ook geen berichten plaatsen of bewerken in naam van de overledene. De meningen hierover zijn verdeeld. In Europees verband is de wet bescherming persoonsgegevens ingevoerd. In deze wet wordt gesteld dat alleen levende mensen recht hebben op privacy. Dat zou dus betekenen dat op het moment dat u bent overleden uw persoonsgegevens niet meer beschermd hoeven te worden. In Nederland is deze wet ook zo geïmplementeerd, maar in omringende landen vervalt het recht op privacy pas na twee jaar na overlijden en blijven de persoonsgegevens dus langer beschermd. Dit maakt de kwestie rondom digitaal nalatenschap zeer complex omdat veel technologiebedrijven internationaal opereren en wetgeving rondom privacy en erfrecht in vele landen verschillend zijn.

Wachtwoorden

Als u tegen de gebruikersvoorwaarden van deze bedrijven ingaat en gewoon uw wachtwoorden deelt met je nabestaanden, is het nog steeds lastig deze up-to-date te houden. En wie vertrouwt u al die wachtwoorden toe? Hoe bewaart u ze? Schrijft u ze op een papiertje, neemt u ze op in uw testament bij de notaris? Om dit testament steeds bij de notaris aan te passen als uw wachtwoord verandert, is een dure stap. Een papiertje met wachtwoorden naast uw computer gaat weer tegen alle wetten van veilig omgaan met wachtwoorden in. En hoe zit het met technologie waarmee u bijvoorbeeld met uw vingerafdruk moet identificeren dat u het bent? Dat is lastig als uw lichaam al begraven is. De vraag is nu hoe de politiek dit op zal pakken en of zij met bijvoorbeeld nieuwe wetten voor digitaal erfrecht het makkelijker voor nabestaanden kunnen maken om toegang te krijgen tot de digitale gegevens van hun geliefden. Tot die tijd is het belangrijk dat uzelf nadenkt over uw digitale nalatenschap.

Bewustzijn

Het is belangrijk om nu alvast te bedenken – en te noteren – wat er met uw accounts moet gebeuren als u overlijdt. Bij een aantal online accounts kunt u aangeven wat er moet gebeuren na uw overlijden; uw account afsluiten (Google) of iemand aanwijzen die je account mag gaan beheren (Facebook). Zo zadelt u nabestaanden niet op met vervelende problemen. Het blijft een ingewikkeld maar ook ontzettend belangrijk onderwerp. Hopelijk wordt het in de nabije toekomst makkelijker om te regelen. Dan hoeft niemand zich hierover zorgen te maken.

Checklist voor digitale nalatenschappen

Inventariseer uw digitale bezittingen:

• Lijst van e-mailaccounts.
• Sociale media-accounts (Facebook, Twitter, Instagram, etc.).
• Cloud-opslag (Google Drive, Dropbox, iCloud, etc.).
• Online abonnementen en lidmaatschappen.
• Digitale wallets en cryptocurrency-accounts.
• Websites en domeinnamen.

Wachtwoordenbeheer:

• Gebruik een wachtwoordmanager en zorg dat een vertrouwd persoon toegang heeft tot de hoofdwachtwoord.
• Maak een fysieke lijst van belangrijke wachtwoorden en bewaar deze op een veilige plaats, bijvoorbeeld in een kluis.

Instructies voor sociale media:

• Geef aan of accounts moeten worden afgesloten of in een herdenkingsstatus moeten worden geplaatst.
• Voeg instructies toe voor het downloaden en bewaren van foto’s en berichten.

E-mailaccounts en cloudopslag:

• Bepaal wie toegang krijgt tot deze accounts.
• Zorg voor back-ups van belangrijke documenten en foto’s.

Online abonnementen:

• Noteer welke abonnementen moeten worden opgezegd.
• Bepaal of bepaalde diensten moeten worden voortgezet.

Cryptocurrency en digitale wallets:

• Noteer inloggegevens en herstelcodes voor digitale wallets.
• Geef instructies voor de overdracht van deze bezittingen.

Websites en domeinnamen:

• Maak een lijst van websites en domeinnamen die u beheert.
• Voeg instructies toe voor de overdracht of beëindiging van deze diensten.

Digitale nalatenschapsbeheerder:

• Wijs een vertrouwd persoon aan als beheerder van je digitale nalatenschap.
• Leg vast welke rechten en plichten deze persoon heeft.

Door deze stappen te volgen, zorgt u ervoor dat uw digitale nalatenschap goed geregeld is en de nabestaanden niet voor onverwachte en ingewikkelde uitdagingen komen te staan.