Terug
Rouw

Rouwverwerking extra moeilijk bij overlijden coronatijd

Uitvaarten verlopen in deze tijd van corona anders dan anders. Uitvaartverzorger Catrien Coolsma (42) uit Groningen legt uit wat de haken en ogen zijn als de richtlijnen van het RIVM in acht worden genomen.

Voor nabestaanden van geliefden die in coronatijd overlijden, wordt rouwverwerking veel moeilijker, meent uitvaartverzorger Catrien Coolsma. Met haar compagnon Otto van den Bosch oefent zij als zelfstandig ondernemer dit vak al elf jaar uit.

Ons land kent volgens haar een sterk ontwikkelde traditie om in de periode rondom het overlijden elkaar fysiek aan te raken met een hand, arm om de schouder of een knuffel om zo je medeleven tot uitdrukking te brengen. Doordat het RIVM heeft bepaald dat anderhalve meter afstand in acht moet worden genomen om besmettingsgevaar te voorkomen, is lichamelijk contact met de nabestaanden op dit moment niet mogelijk. Als je partner of een familielid is overleden, is de nabestaande zeker de eerste dag helemaal van slag. ,,Zo iemand denkt op dat moment niet aan corona. Als uitvaartverzorger moet ik hier vanaf dag één aandacht voor vragen.’’

Als de omstandigheden dat toelaten, gaat Coolsma tot aan de dag van de begrafenis of crematie dagelijks bij de directe nabestaanden op bezoek om organisatorisch alles te regelen. ,,Nu in de coronatijd worden nabestaanden plots geconfronteerd met de situatie dat ze keuzes moeten maken. Bijvoorbeeld wie ze wel en niet uitnodigen tijdens de uitvaartbijeenkomst omdat er maximaal dertig personen aanwezig mogen zijn. En ook nog mits de ontvangstruimte hiervoor groot genoeg is.

,,De eerste dagen na het overlijden reageren nabestaanden soms emotioneel als ze horen dat ze ten opzichte van familieleden en vrienden afstand moeten houden.’’ Coolsma spreekt van een menselijke behoefte om elkaar troost te bieden in moeilijke omstandigheden door lichamelijke aanraking. 

Veel zaken die bij een uitvaart geregeld moeten worden, verlopen in coronatijd anders. ,,Ik moet veel meer vragen stellen dan normaal als ik telefonisch een melding binnenkrijg van een overlijden. Dan moet ik bijvoorbeeld weten: waaraan is hij of zij overleden, zijn de gezinsleden in huis gezond, is er iemand verkouden met of zonder koorts?’’ Met haar collega doet Coolsma ook de laatste verzorging van de overledene. ,,Normaal mag een partner, zoon, dochter of vriend hierbij helpen. Nu er anderhalve meter afstand gehouden moet worden, is dit niet meer mogelijk.’’ Volgens het RIVM is iemand die aan het coronavirus is overleden na 24 uur niet meer besmettelijk. ,,Hij of zij mag dan gelukkig wel weer door de nabestaanden worden aangeraakt.”  

Als de overledene thuis is opgebaard, mogen familie en vrienden op bezoek komen, maar met inachtneming van de anderhalve meter afstand en niet meer dan drie personen tegelijk. ,,Als de overledene is aangeraakt, vragen we de nabestaanden de handen te wassen. We zorgen voor een pompje met ontsmettingsmiddel.’’

Soms veranderen de richtlijnen onverwacht. Coolsma vertelt dat een familie de rouwkaarten al had verzonden, toen de overheid onlangs verordonneerde dat het maximumaantal bezoekers bij een samenkomst terugging van honderd naar dertig. ,,In plaats van nieuwe kaarten te drukken, belde de familie in dit geval alle genodigden”. Gelukkig is het meestal mogelijk de plechtigheid via livestream thuis te volgen.” Coolsma biedt genodigden die fysiek niet aanwezig kunnen zijn bij de uitvaart, de mogelijkheid een online ‘memori’ te maken om herinneringen te delen. worden. ,,Dit kan helpen bij de rouwverwerking.’’