Terug
In memoriam

Jeannette Super, de vrolijke en kleurrijke ‘Mongool met Down’ uit Emmen

Jeannette Super uit Emmen wist niet beter dan dat ze mongool was. Tot ze opeens hoorde dat ze het syndroom van Down had. Geen probleem. Dan noemde ze zich wel mongool met Down.

Bij zorginstelling De Trans aan het Leeuwerikenveld in Emmen keken ze er vreemd van op. Van het bord waarop de foto’s hingen van de mensen die die dag moesten werken, verdwenen soms afbeeldingen. Dan hingen er opeens foto’s van collega’s die vrij waren. Het gebeurde een paar keer voordat duidelijk werd wie hiervoor verantwoordelijk was: Jeannette Super, een van de bewoners. „Als er iemand was ingeroosterd met wie ze voor haar gevoel niet zo’n klik had, dan verving ze de foto gewoon voor die van iemand die ze leuker vond’’, glimlacht Laura Unij (25), een van haar vaste begeleiders. „Ja, Jeannette maakte van haar voorkeuren geen geheim.’’

Jeannette Super als jong meisje, poserend voor een fotograaf. Foto: Collectie familie Super

Toen Jeannette Super werd geboren, zag de vroedvrouw het al snel. Het meisje had het syndroom van Down. Het was niet de benaming die in die jaren gangbaar was. Dergelijke kinderen werden mongolen of mongooltjes genoemd. Jeannette gebruikte de term zelf ook, tientallen jaren lang. „Ik ben een mongool en jij lekker niet’’, zei ze geregeld met een stralende lach. Tot ze op een dag te horen kreeg dat ze het syndroom van Down had. Vanaf toen was ze een mongool met Down. Het is ook de tekst die bovenaan de rouwkaart staat, die de familie begin dit jaar na haar overlijden verspreidde. Met daarbij de toevoeging ‘zo is het goed’, want dat zei Jeanette er vaak achteraan. Daarnaast het kleurrijke logo van K3, de muziek waar ze zo dol op was.

Jeannette was een nakomertje in het gezin van Lammert Super en Zwaantje Super-Zuidema. Ze was de laatste in een reeks van zeven kinderen en werd in 1963 geboren in Schoonebeek. Vader Lammert werkte daar als bedrijfsleider bij Van der Heide, een koekjesfabriek waar ze krakelingen en Arnhemse Meisjes maakten. Beide ouders moesten eerst wel even aan het idee wennen dat ze een mongooltje hadden. „Het was iets wat hen wat overviel, iets waar ze geen rekening mee hadden gehouden. Maar ze accepteerden het meteen. Niet voor honderd, maar voor tweehonderd procent. En dat gold ook voor haar broers en zussen. Iedereen in het gezin was dol op Jeannette. Een heel vrolijk en lief meisje dat soms ook behoorlijk koppig kon zijn’’, zegt broer Cees (75).

Jeannette Super als jong meisje. Ze woonde toen in Schoonebeek. Foto: Collectie familie Super

n 1967 verhuisde het gezin vanwege het werk van vader naar Assen. Hij had een nieuwe baan gevonden, bij broodfabriek Trip. In de Drentse hoofdstad ging Jeannette voor het eerst naar school, naar het speciaal onderwijs. Was ze vrij, dan was ze geregeld met vader en moeder op pad. „Puzzelen deed ze ook graag, net als kleuren en spelletjes spelen. Vaak speelde ze in haar eentje memory. Vond ze geweldig, want dan wist ze zeker dat ze zou winnen’’, zegt zus Aukje (80), bij wie Jeannette in de loop der jaren heel wat keren logeerde. In 1978 oogstten de toen 14-jarige Jeannette en haar moeder bewondering van de hele familie. Samen haalden ze in het Asser zwembad De Timp hun zwemdiploma.

Politiebus

Het wonen bij haar ouders ging goed, tot ze in de pubertijd kwam. Toen wilde ze in haar eentje de wereld gaan verkennen en liep meermaals weg van huis richting het Asser centrum. Stond ze midden op straat en werd ze in een politiebus door agenten thuisgebracht. Het zorgde er niet voor dat haar gedrag veranderde. Sterker nog, dat de politie haar oppikte, vond ze alleen maar mooi. Het ging van kwaad tot erger. Er moesten sloten op deuren en ramen om te voorkomen dat ze stiekem de benen nam. Omdat het niet ging zoals zij wilde, werd Jeannette thuis steeds onhandelbaarder. Externe hulp bracht geen verbetering en in 1979 besloten haar ouders met pijn in het hart dat het zo niet langer kon. Jeannette verhuisde naar een instelling voor gehandicapten in het Overijsselse Olst.

Jeannette Super speelde graag spelletjes. Dat deed ze ook geregeld alleen, want dan wist ze zeker dat ze zou winnen. Foto: Collectie familie Super

Het was voor haar, maar ook voor haar ouders een enorme overgang. Aukje Super: „Jeannette was in het begin heel verdrietig. Olst was ook niet een plek waar ze zich thuis voelde. Gelukkig kon ze een half jaartje later terecht in Mariëncamp in Rolde. Vanaf toen ging het al gauw beter.’’ De dagbesteding die Jeannette in Mariëncamp aangeboden kreeg, paste haar als een op maat gemaakte jas. In het complex was een bakkerij waar ze mee mocht helpen bij het bakken van appeltaarten. Dat vond ze geweldig omdat haar vader bakker was. Ook maakte ze met andere bewoners met veel plezier kaarten en decoratiemateriaal.

Verkeerde keus

In 1984 overleed Lammert Super, de vader van Jeannette. De familie stond voor een dilemma. Hoe vertellen we dit aan Jeannette? Om haar te beschermen, werd ervoor gekozen om haar pas na de uitvaart op een voorzichtige manier duidelijk te maken dat haar papa er niet meer was. Broer Cees: „Achteraf gezien een volstrekt verkeerde keus. Jeannette begreep er niets van, opeens was haar vader er niet meer. Hoe kon dat nou? Psychisch gezien kwam ze in grote problemen. In Mariëncamp hebben ze het haar uit proberen te leggen door gebruik te maken van een klein kistje en een foto van vader. Toen snapte ze het een beetje. Toen in 2006 moeder op sterven lag, deden we het uiteraard op een heel andere manier. Ze werd overal bij betrokken. Natuurlijk was ze ook toen verdrietig, maar ze snapte wel veel beter wat er was gebeurd.’’

Jeannette Super met haar moeder, die in 2006 overleed. Foto: Collectie familie Super

In 2014 verhuisde Jeannette van Mariëncamp naar een vestiging van zorginstelling De Trans in de Emmer wijk Rietlanden. Dat was dichterbij Schoonebeek, de woonplaats van zus Aukje die zich na het overlijden van beide ouders nog meer over haar ontfermde. Die verhuizing verliep prima. Met grote regelmaat gingen beide zussen naar de dierentuin, daar kon Jeanette geen genoeg van krijgen. Ze vierde er ook altijd haar verjaardag, met patat, een kroket, een glas sinas en ijs toe. Maar voor die tijd altijd eerst naar restaurant De Kamer, want daar krijg je bij de koffie standaard een kuipje met slagroom. Broer Cees: „Ze was ook dol op aardbeien, had bij De Trans haar eigen aardbeientuintje. En koeken, daar kon ze ook heel moeilijk van afblijven.’’ Begeleidster Laura: „Klopt. De voorraadkasten bij ons moesten om die reden op slot.’’

Jeannette Super woonde de laatste periode van haar leven in de Emmer wijk Rietlanden. Foto: Collectie familie Super

De laatste jaren ging de gezondheid van Jeannette achteruit. Ze onderging meerdere operaties en werd minder mobiel. Op 30 december overleed ze in haar eigen kamer die vol stond met spullen van haar favoriete popgroep K3. Het afscheid was in hetzelfde gebouw, op de plek waar ze jaren met plezier woonde en waar personeelsleden van De Trans zo goed voor haar hadden gezorgd. De muziek tijdens de plechtigheid? K3 natuurlijk, want dat was de muziek waar Jeannette zich plezierig bij voelde. Het kleurrijke logo van dit meidentrio prijkte ook op rouwkaart en de advertentie die de familie in de krant liet zetten. Haar medebewoners en begeleiders bij De Trans plaatsten eveneens een rouwadvertentie. Met daarin een passende tekst waar iedereen die Jeannette kende het helemaal mee eens zal zijn: Puur is beter dan perfect.

Bron: DvhN Geplaatst 22-3-2023. Foto: Collectie familie Super