In memoriam

Jan van Akke, kleurrijk verteller

Wanneer krant of tv weer eens naar Terschelling afreisde om over het oorspronkelijke eilander leven te berichten, dan moest het al raar lopen als ze niet bij Jan Zorgdrager in Hoorn terechtkwamen. Hij was de verteller bij uitstek van kleurrijke verhalen over zaken als het kerkelijk leven, de burenorganisatie in de oostelijke dorpen en de eilander natuur.

Geen wonder dat zijn naam ook prijkt op de lijst van te interviewen eilanders voor de nog te houden schrijfcursus van de Terschellinger Volkshogeschool. Maar de naam van ‘Jan van Akke’ kan worden geschrapt, voorgoed.

Na een ziekenhuisbezoek vanwege herhaalde hartklachten kwam hij kortgeleden thuis met de diagnose darmkanker. Na een kort ziekbed overleed Jan Zorgdrager op 18 oktober op 71-jarige leeftijd in zijn kosterswoning aan de Dorpsstraat in Hoorn op Terschelling.

Rugnummer 7

Jan Zorgdrager kwam uit een gezin van 10 kinderen: 5 jongens, 5 meisjes, van wie nu nog 4 zussen in leven zijn. Ze woonden een tijd op de Willem Barentszhoeve in Formerum. Toen de jongste werd geboren, was de oudste al 30.

Jan noemde zich altijd, tot ongenoegen van zijn moeder Akke, ‘rugnummer 7’. ,,Je bent geen nummer, maar een van mijn kinderen, zei moeder dan”, herinnert zus Tiny zich.

,,Hij had een groot hart voor de natuur, hield muizen, vissen en vogels, maar was vroeger best een belhamel; blies wel eens een kikker op en schoot met een buks buurmans duif van het dak. ‘Hoe kan ik nou boos zijn op die jongen’, zei moeder dan, vertederd als ze was door zijn pretoogjes.”

Boswachter op de Boschplaat

Vader Cees was boswachter bij Staatsbosbeheer. Daar zou Jan, na eerst op de zuivelfabriek en als kraanmachinist te hebben gewerkt, ook gaan dienen. Hij wist alle planten en dieren te herkennen, inclusief de Latijnse naam, door zelfstudie uit vaders natuurboeken opgedaan. Als boswachter paste hij op de broedvogels op de Boschplaat.

Excursiegangers hingen aan zijn lippen, maar als bevoegd opsporingsambtenaar gold hij als streng. Illegale cranberrieplukkers slingerde hij op de bon. Om een dag later in zijn functie van koster tijdens een trouwdienst tot zijn schrik te bemerken dat de bekeurden de ouders van de bruid bleken te zijn.

Jan Zorgdrager was, samen met zijn vrouw Anja, meer dan veertig jaar koster van de kerk van Hoorn. ,,Koster zonder klachten”, omschreef hij zelf het dienstverband, vertelde dominee Ernst Zoomers van de Hervormde Gemeente Oost Terschelling tijdens de uitvaartdienst in de overvolle Hoorner kerk.

Hoogste woord

En over de afspraak die hij eens met de koster maakte. ,,Op een bepaald moment in de preek met kerstnacht zou Jan mijn mobiele nummer bellen, zodat op de kansel mijn telefoon zou afgaan. Een engel zou mij bellen, dat was het idee. Maar op dat moment in de preek… werd ik niet gebeld. ‘Jan, je zou me bellen!’ Onmiddellijk kwam zijn reactie vanaf de achterste bank. ‘Ik zat zo aandachtig te luisteren dat ik even niet goed oplette.’ Hilariteit in de kerk en alles kon gewoon weer verder gaan. Zo ging het eigenlijk altijd, met een bepaalde lichtheid, met plezier.”

,,In gezelschap had hij altijd het hoogste woord”, vertelt zus Klazien. ,,Dat sleet toen hij ziek werd, maar tot het einde toe was het steeds gekkigheid. Als de piloot van de ziekenhelikopter je gaat herkennen is het niet best met je, zei hij laatst nog. Eigenlijk zou ik wel wat meer van Jan willen hebben”, zegt ze vol bewondering over haar broertje.

Dit artikel is geplaatst in Dagblad van het Noorden, op 8-11-2019.