Ivor Wiltenburg (1981-2023): militair verruilde geweer voor pen

Krijgswetenschapper en landmachtofficier Ivor Wiltenburg was er op gebrand, ondanks de ziekte die hem sloopte, te promoveren.

Hoewel de luitenant-kolonel behalve wetenschapper ook een krijger was, bleek de verdediging van zijn proefschrift hem niet meer gegund.

’Ik heb even wind tegen en een slechte outlook voor de toekomst”, zei Ivor tegen zijn omgeving toen twee jaar terug kanker bij hem werd geconstateerd. Dat hij ziek was, werd duidelijk toen de fitte beroepsmilitair ineens niet meer kon presteren zoals hij was gewend.

Hij rondde een groot onderzoek naar de slag om Chora af, terwijl tegelijkertijd zijn promotieonderzoek liep. Dat richtte zich op de inzet van de zogeheten Nederlandse OMLT-teams die in Afghanistan lokale troepen opleidden en coachten. Ivor was nog geen veertig, maar had al een internationale reputatie weten op te bouwen als aanstormend wetenschapper met oog voor de praktijk van oorlogvoering. Die kende hij als veteraan maar al te goed.

Piepjong

Wiltenburg verruilde in 2018 het aanvalsgeweer voor de pen. Het bestaan van infanterist dat hem als piepjonge luitenant vers van de Koninklijke Militaire Academie (KMA) naar Uruzgan bracht, wisselde hij voor dat van onderzoeker aan Faculteit Militaire Wetenschappen van de Nederlandse Defensie Academie.

KMA-jaargenoot, collega en vriend Dennis Schotmeijer omschrijft Wiltenburg als sterk, onbevreesd en keihard. „Een echte lompe infanterist”, zegt hij, met hoorbare affectie. „Hij was in alles militair. In 2007 werd Ivor naar Uruzgan uitgezonden als onderdeel van het OMLT. Hij deed er zeker voor zijn leeftijd – 25 jaar – heel verantwoordelijk en gevaarlijk werk. Het was een taak waarvan commando’s me later zeiden: ’We waren blij dat wij het niet hoefden te doen.’ Ivor zag het als één groot avontuur, zonder de verantwoordelijkheid uit het oog te verliezen.”

Promoveren

Achter het uiterlijk van een beresterke officier die onder collega’s liefst de niks verhullende taal van het slagveld en de manschappen sprak, ging meer schuil. Wiltenburg was in Schotmeijers woorden ’gewoon zo intelligent’ en ging militaire geschiedenis en militaire strategische studies studeren. Als een van de eersten werd hij geselecteerd om namens de Koninklijke Landmacht te promoveren.

In die rol wist hij volgens een van zijn promotoren, professor Martijn Kitzen, definitief de werelden van het leger en wetenschap samen te voegen. „Hij ging op de voor hem karakteristieke wijze met veel energie aan de slag. Dat leidde in recordtijd tot een indrukwekkende lijst van (internationale) publicaties. Het zijn grondige reconstructies die gevoelige onderwerpen geenszins uit de weg gaan, wat zich onder andere uit in klip en klare bevindingen”, aldus Kitzen.

„Ivor was een uniek talent en een heel fijn persoon die als geen ander in staat was op basis van wetenschappelijke inzichten en zijn eigen ervaringen in het veld kritisch te reflecteren op militaire operaties.”

Toen Wiltenburgs gezondheid snel achteruit ging, had hij nog maar twee doelen. Zoveel mogelijk mooie momenten met zijn gezin meemaken. Dat lukte hem volgens Dennis Schotmeijer. „Hij heeft er echt het beste van gemaakt en zich door de moeilijke momenten heen geslagen met de voor hem kenmerkende zwarte humor”, weet hij.

Doctorstitel

Professioneel was de overste erop gebrand zijn promotieonderzoek af te ronden en te verdedigen. Het stuk lag eind augustus gedrukt en wel klaar. Oorspronkelijk zou de promotie in november gebeuren, maar toen duidelijk werd dat Ivor zijn laatste fase in ging, vervroegden zijn promotors dat naar 6 september. Ook dit bleek niet meer haalbaar. Ivor Wiltenburg overleed een dag voor zijn promotiedatum.

Het is de bedoeling alsnog een plechtigheid te organiseren en Ivor de doctorstitel te verlenen. „Luitenant-kolonel Wiltenburg krijgt op die manier ook het academisch eerbetoon dat hij verdient. Alleen postuum, helaas”, verzucht professor Kitzen.

Bron: De Telegraaf. Geplaatst 15-9-2023. Foto: eigen foto