Heinz Schomaker (90), de kleurrijke middenstander uit Emmen die geen tijd te verliezen had.

Haal alles uit je dagen, want morgen kan het afgelopen zijn. Zo stond Heinz Schomaker (1933 – 2023) uit Emmen in het leven. Het kwam allemaal goed. Hij runde jarenlang met plezier meerdere kledingzaken en werd ouder dan hij ooit voor mogelijk had gehouden.

‘Niemand had het verwacht, hijzelf allerminst. Maar hij is heel mooi over de negentig geworden!’ De familie van Heinz Schomaker liet er in de rouwadvertentie geen onduidelijkheid over bestaan. Na zijn overlijden overheerste dankbaarheid. Negentig jaar! Als je Heinz vroeger had verteld dat hij zo oud zou worden, dan had hij je vol ongeloof aangekeken. Het had alles te maken met wat hem als kind overkwam. Op zijn veertiende was hij zowel zijn moeder als zijn vader al kwijt. Het leidde bij Heinz tot de overtuiging dat ook hij vroeg dood zou gaan. Tot vreugde van hemzelf en iedereen die hem lief was, zat hij er compleet naast.

Zeg je Heinz Schomaker, dan zeg je Schomaker Mannenmode. Hij leidde het bedrijf – waarvan in 2017 alle tien winkels werden overgenomen door Van Uffelen Mode – ruim dertig jaar lang. Het werk paste bij Heinz als een op maat gemaakte jas. Hij was dol op mooie kleding, had verkopersbloed en genoot ervan om als zelfstandig ondernemer zelf het stuur in handen te hebben. De liefde voor het vak verdween nooit. Hij was al een aantal jaren uit de zaak, toen hij als zestiger als parttime-verkoper terugkeerde in de winkel in Emmen. Tien jaar lang bleef hij daar aan het werk, gewoon omdat hij zo genoot van het contact met klanten.

Eigen kledingzaak

Heinz Schomaker werd in 1933 geboren in Emmer-Compascuum en groeide op in een gezin met drie zussen en een broertje. Hij was twee toen zijn moeder Marie in het kraambed bij de geboorte van dat broertje overleed. Vader Jo was ondanks het enorme verdriet vastberaden. De al vergevorderde plannen voor een eigen kledingzaak in Emmer-Compascuum moesten doorgaan. Dat gebeurde. In 1937 gingen aan het Oosterdiep de deuren open van Schomaker Mannenmode en in de loop der jaren kwamen meerdere huishoudsters over de vloer om mee te helpen thuis alles in de goede banen te leiden. Heinz, die na de katholieke jongensschool naar de mulo ging, had een goede band met zijn vader en beschouwde hem als zijn vriend. Ze rookten samen sigaretjes en hij ging mee als zijn vader ‘s ochtends ging vissen.

In 1948 gebeurde het onvoorstelbare. Heinz en zijn zussen en broer raakten na hun moeder ook nog hun vader kwijt. Hartfalen werd hem fataal. De kinderen bleven achter met Katrien Wijninga, een door hen zeer waardeerde huishoudster met wie Jo Schomaker een jaar voor zijn overlijden was getrouwd. Heinz was de oudste zoon, maar met veertien jaar nog veel te jong om het bedrijf over te nemen. Stiefmoeder Katrien en zus Annemieke namen de honneurs waar en na zijn militaire dienst te hebben vervuld en ervaring te hebben opgedaan bij kledingwinkels in Veendam en Bolsward, kwam Heinz in 1953 in de zaak. Zeker na het overlijden van zijn vader was Heinz er rotsvast van overtuigd: wilde hij alles uit het leven halen, dan moest hij haast maken en beslist niets uitstellen. Want ja, de dood kon op ieder moment bij je aankloppen.

2000 kostuums

In 1960 trouwde Heinz met Cathrientje Witte uit de stad Groningen. De tweelingzus van de vader van Heinz was getrouwd met een broer van de vader van Cathrientje en daardoor hadden ze elkaar leren kennen. ,,Hij was een aardige jongen met een vriendelijk gezicht’’, zegt Cathrientje Schomaker-Witte (89). Nadat ze elkaar in Groningen het ja-woord hadden gegeven, gingen ze samenwonen boven de winkel in Emmer-Compascuum. Daar werd in 1961 zoon Jos geboren en in 1962 dochter Rita. Zij leerden al heel snel dat de winkel een onlosmakelijk deel was van hun leven. Hun moeder werkte ook in de zaak. Zij stond achter de kassa, hield de voorraden bij en vermaakte de kleding. Belde er iemand na sluitingstijd aan, dan werd ook gewoon de deur open gedaan. Want klanten, die moest je nooit teleurstellen.

De zaken gingen goed en meerdere keren werd de winkel verbouwd. Zoon Jos: ,,Pa was gek op voorraad, had nog de periode meegemaakt dat er niets te koop was. Op een gegeven moment kwamen er lichtbakken aan de winkel met daarop de tekst ‘1000 kostuums’. Nadat in 1968 het pand van de buren erbij was gekocht, veranderde dat in ‘2000 kostuums’. Nee, dat was geen grootspraak. Zoveel kostuums hingen er ook. Bij ons is veel keus, als je bij ons niet slaagt, dan slaag je nergens, dat wilde mijn vader ermee duidelijk maken.’’ In 1969 had Heinz in Amsterdam zoveel ingekocht, dat er een tweede vestiging nodig was. Die kwam er in Coevorden. Daarna volgden Klazienaveen (1971), Hoogeveen (1972) en – als klap op de vuurpijl – Emmen (1973).

Tegenspraak

Behalve ambitieus was Heinz Schomaker streng. Hij legde de lat hoog voor zichzelf, maar ook voor zijn personeel en kinderen. ,,In de periode waarin hij de leiding had, was hij meneer Schomaker voor zijn medewerkers en nogal directief. Echt zo’n naoorlogse manager’’, zegt zoon Jos. Dochter Rita knikt. ,,Maar ook als vader duldde hij in die periode weinig tegenspraak. Toen ik puber was, leidde dat tot strijd. Hoe strenger hij werd, hoe meer ik er tegenin ging.’’ In 1972 verhuisde het gezin naar Emmen. Heinz Schomaker ging door met het harde werken, maar in de jaren daarna werd langzaam maar zeker steeds meer tijd vrijgemaakt voor leuke dingen. Jos: ,,Hij was in de veertig en zijn vader was maar vijftig geworden. Het kon toch niet zo zijn dat hij zijn leven alleen maar werkte? Genieten werd superbelangrijk. Reizen, lekker uit eten, schilderen, vissen, tennissen en golfen.’’

In 1986 nam zoon Jos het bedrijf over. Vader Heinz hielp nog mee bij het openen van een winkel in Veendam, maar bij de uitbreiding met vestigingen in Assen, Winschoten en Appingedam had hij al geen bemoeienis meer. Op zijn 63ste kwam hij terug in de zaak, maar dan als parttime-verkoper in Emmen. ,,Op zijn eigen verzoek en hij vond het geweldig. Hij stond als een soort gerant achter de toonbank en pakte voor de klanten de boel heel mooi in. Hij wist alles van kleding en ook precies van wat voor materialen alles gemaakt was. Tien jaar was hij er elke donderdagavond en zaterdag, tot zijn 73ste.’’ Zo’n twee jaar later kwam hij thuis met elektrische fietsen. Het was een geweldige aankoop. Met zijn vrouw Cathrientje en zijn dochter Rita en haar gezin maakte hij vele prachtige fietstochten.

Drie jaar geleden ging het met diezelfde e-bike mis. Bij een onbenullig ritje in Emmen kwam Heinz Schomaker te vallen bij een glasbak. Hij brak daarbij zijn heup en moest het verpleeghuis in voor revalidatie. Hij kwam weer thuis en in de jaren daarna werd hij twee keer getroffen door een herseninfarct. Lopen werd steeds lastiger, maar praten ging nog goed. Op 30 oktober 2023 vierde Heinz met familie en vrienden iets dat hij nooit dacht mee te maken, zijn negentigste verjaardag. Lang zal hij leven, zong hij zelf uit volle borst. Twee weken later bleek dat het echt zijn laatste verjaardag was geweest. Heinz Schomaker was ongeneeslijk ziek. Hij overleed in het bijzijn van zijn naaste familieleden op 22 december in het hospice in Emmen.

Bron : Dagblad van het Noorden, 24 maart 2024. Foto : familie Schomaker