Rouw

Handen die je voor altijd vast kan houden: Anita maakt levensechte beelden van overledenen

Een tastbare herinnering hebben na het overlijden van een dierbare is voor veel mensen erg waardevol. Daarom heeft Anita de Jong daar haar werk van gemaakt. Met haar bedrijf Amavi Lifecasting maakt ze door middel van ‘bodycasting’ levensechte beelden van (delen van) volwassenen, kinderen en dieren in Friesland, Groningen en Drenthe. Anita: ,,Ik neem de familie mee in het hele bodycasting-proces, omdat juist het proces zo mooi is. Als ze dan na weken hun beeld komen ophalen, staan we vaak met z’n allen te huilen.’’  

Anita werkte als rouwautochauffeur en verzorgde postmortaal make-up en haarstyling van overledenen. Ze kwam veel bij mensen thuis en ontdekte daar dat er een verlangen heerste naar een blijvende, tastbare herinnering. Anita: ,,Ik heb toen een 2D-afdruk gemaakt voor een stel dat hun kindje was verloren. Dat was het voor mij toch nog niet helemaal. Totdat ik bij een cursus bodycasting terecht kwam en het idee kreeg om Amavi op te starten. Voor mij werd dit een uitlaatklep van mijn creativiteit en kon ik blijven werken in de uitvaartbranche. Een perfecte combinatie!’’  

Het bodycasting proces 

,,Vaak word ik benadert door families of uitvaartondernemers wanneer iemand is overleden. Ik ben 24 uur per dag, 7 dagen per week, bereikbaar voor spoedoproepen, maar vaak is dit niet nodig. Ik kom naar de locatie toe, zoals het mortuarium of het huis waar de overledene ligt opgebaard. Ik bekijk daar de situatie en aan de hand daarvan bespreek ik met de familie wat ze graag willen. Eerst maak ik een mal van het materiaal alginaat. De mal blijft door het alginaat flexibel en neemt elk detail van de huid over. Details die zelfs met het blote oog niet te zien zijn.’’  

,Vervolgens neem ik de mal mee naar huis en giet ik er hars in. Zodra het droog is wordt de mal verwijderd, wat vaak veel gepiel en gepluk oplevert omdat elk gaatje en elk groefje vrij gemaakt moet worden. Soms bewerk ik het beeld, door bijvoorbeeld luchtbelletjes weg te halen. Dan laat ik het 6 tot 8 weken drogen, waarna het beeld wordt geverfd in een kleur naar keuze.’’ 

Een beeld om nooit te vergeten 

Het meest aangevraagde beeld bij Anita zijn de handen. ,,De handen van een persoon vertellen natuurlijk het meeste. Daarom blijft dit ook een razend populaire aanvraag. Zo heb ik ook wel dagen gehad dat ik geen handen meer kon zien. Dat is niet erg, want elk beeld blijft mooi en uniek en bijzonder om te maken. Toch zou ik graag eens een grotere uitdaging aangaan, door bijvoorbeeld een deel van een torso te maken, of een gezicht. Vaak is dit voor nabestaanden nog te confronterend. Ik wil mijzelf daarin blijven uitdagen en langzaam maar zeker het taboe op overlijden doorbreken.’’  

,,Een handbeeld dat ik nooit zal vergeten, was een tijd geleden. Een jongvolwassene was wegens zelfdoding komen te overlijden. De familie wilde graag een afdruk van de hand hebben. Ik ben daar toen ter plaatse geweest, om te kunnen kijken wat nog mogelijk was. Ik weet natuurlijk niet altijd wat ik zal aantreffen als ik op een locatie kom. Deze keer heeft dat veel impact op mij gehad. Elke keer als ik het handbeeld zag, zag ik die persoon en de familie weer voor me. Ik kan met geen woorden omschrijven hoe heftig dat is geweest.’’ 

Het meest waardevolle aandenken  

,,Je bouwt in 6 tot 8 weken tijd echt een band op met de mensen. Ik betrek ze van begin tot eind in het hele proces en dat is altijd erg mooi. Ook vlak na het overlijden, probeer ik ze erbij te betrekken. Ze hebben dan toch nog één keer contact en dat is iets heel moois om met z’n allen te kunnen doen. De reacties na afloop zijn altijd heel fijn en dankbaar. Dat geeft me ontzettend veel energie en dankbaarheid.’’  

,Een beeld houdt de herinnering in leven en liefde overlijdt nooit. Liefde ook precies wat vaak terug te zien is in dat beeld. Daarbij kan je het altijd even aanraken, vasthouden en het van alle kanten bekijken. Toen ik net begon, maakte ik een beeld van mijn opa en oma, zonder te weten dat mijn opa een maand later zou overlijden. Toen besefte ik me pas hoe dierbaar zo’n beeld is. Ik denk dat zo’n beeld elke vorm van kunst overstijgt. Een foto is ook mooi, maar niet zo persoonlijk en tastbaar.’’ 

Door Nienke van der Wal. Geplaatst 24-8-2020