Groningen verliest met Koos Gjaltema een betrokken ondernemer, die ‘lange halve dagen draaide’

Op zijn zeventigste dacht Koos Gjaltema nog niet aan stoppen. ,,Niet zo lang ik nog niet klaar ben”, sprak hij. Dik twee jaar later heeft de tijd de markante en bekende ondernemer ingehaald.

Het ging al langer niet goed met Gjaltema, die op 21 januari 1951 het levenslicht zag. De oprichter van de Gjaltema Groep, een enorm bedrijf in de steigerbouw, was ziek. Een paar weken geleden brachten de collega’s van de Gjaltema Groep daarom een eerbetoon aan hun geliefde oprichter. Met het complete en imposante Gjaltema-wagenpark reden ze langs zijn villa in Meerwijck.

‘Er kwam geen eind aan de stoet’

Volgens Hans Nijland, oud-directeur van FC Groningen en achterbuurman van Gjaltema, genoot de Groninger daar enorm van. „Hij heeft ook wel wat opgebouwd, hè”, aldus Nijland. Daar heeft de buurman gelijk in. Het bedrijf Gjaltema heeft meer dan 200 mensen op de loonlijst, drie locaties, ruim 800 hoogwerkers en vele vrachtwagens rondrijden. „Er kwam geen eind aan de stoet.”

Henk de Haan, oud-voetballer van BV Veendam en samen met Gjaltema bijna de redder van het Oost-Groningse voetbalbolwerk, hield namens het personeel een speech tijdens die dag. De Haan vertelt dat Gjaltema op zijn stoel achter het opengezette raam zat. Er klonk een minutenlang applaus van de werknemers voor de oude baas. Sommigen waren zelfs teruggekomen van vakantie om hem de laatste eer te bewijzen. Hij genoot ervan en vroeg nog wie de rekening voor al die diesel moest betalen. Die was voor de Gjaltema Groep. Daar vond ie gekscherend wel wat van. Een mooi eerbetoon waar hij zelf voor moest opdraaien.

Echte Groninger

Nijland, die niet alleen buurman was maar ook met Gjaltema samenwerkte bij FC Groningen (waar het bedrijf een belangrijke sponsor was), herinnert Gjaltema als een maatschappelijk betrokken sponsor en puike ondernemer. „We kennen elkaar al heel lang, uit de Oosterparktijd. Toen lagen de muizen dood voor de kast. Als ik een hoogwerker bij de club nodig had, was dat nooit een probleem. Dan belde ik Koos en was het zo zonder factuur geregeld. Hij deed alles voor de club.”

Het karakter van Gjaltema wordt door Nijland als echt Gronings omschreven. Hij was zwart-wit, rechttoe en rechtaan, hield van mopperen en zei precies waar het op stond. Het credo ‘doen wat je zegt en zeg wat je doet’ was hem op het lijf geschreven.

Veendam is Gjaltema dankbaar

Daarnaast had hij een neusje voor handel, vertelt Nijland. „Niet met dank aan lange studies, hij leunde op boerenslimheid en hij was erg goed voor zijn personeel en de regio. Wat hij deed voor de sport had een grote toegevoegde waarde voor het Noorden. Daarmee wilde hij zichzelf nooit op de borst slaan. Koos was ingetogen, zoals het een Groninger betaamt. Zijn verlies is een groot gemis. Er zijn niet veel mensen zoals Koos. Ik schrik hier echt van.”

Ook De Haan schrikt van het overlijden en stipt aan hoe belangrijk Gjaltema was voor BV Veendam. „Dankzij hem hebben we het zeker een jaar langer kunnen volhouden. Koos betaalde op het laatst alle salarissen. Dat deed hij niet om er zelf goed op te staan, maar omdat hij betrokken was bij Oost-Groningen, misschien wel meer dan bij de stad. In de laatste periode van de club heeft Koos een slag in de rondte gewerkt om de boel overeind te houden. Helaas is dat niet gelukt, maar dat lag niet aan hem.”

Halve dagen werken

Daarnaast denkt De Haan aan één typerende anekdote over Gjaltema. „Hij zei altijd dat hij halve dagen werkte. Niet veel om zo’n enorm bedrijf op te bouwen en aan te sturen, dacht ik. Maar de halve dagen van Koos waren letterlijk halve dagen. Hij werkte van 5 uur ‘s ochtends tot 5 uur in de middag. Twaalf uur lang, elke dag weer.”

In die halve dagen heeft Gjaltema vanaf 1979 een imperium opgebouwd op dat met 50.000 vierkante meter een groot deel van bedrijventerrein De Hoogte in Groningen, tussen het Van Starkenborghkanaal en Ring Noord, beslaat.

Geen diploma’s, wel de beste van de klas

Een bijzondere plek voor Gjaltema, die zelf in de wijk De Hoogte werd geboren. Gjaltema is altijd bescheiden geweest over wat hij heeft opgebouwd. “Het overkomt je”, was zijn nuchtere en bescheiden verklaring in de Groninger Ondernemerscourant in januari 2022. “Ik heb alleen maar de lagere school. Maar ik kon wel heel goed rekenen, hoor. Ik was de beste van de klas.”

Koos Gjaltema laat zijn vrouw Roelie, drie kinderen (Patricia, Mario en Paolo), acht kleinkinderen en twee achterkleinkinderen achter. Ook zij hebben louter warme gevoelens voor hem, vertellen kinderen Patricia en Mario. „Koos was een hardwerkende man met weinig vrije tijd. De zaak stond altijd op nummer 1, maar daardoor zijn wij nooit iets te kort geschoten”, zegt Mario.

Bevlogen familieman

Patricia vult aan: „Hij had minder tijd voor zijn kinderen dan een gewone vader. Maar we woonden bij het bedrijf en we zagen elkaar vaak. Later met de kleinkinderen heeft hij het helemaal ingehaald.” Mario: „In zijn laatste jaren, toen hij ziek was en minder vaak op de zaak, werd hij een bevlogen familieman die veel tijd met de kleinkinderen doorbracht.”

Het bedrijf wordt doorgezet onder de leiding van Patricia, de andere kinderen hebben elders werk gevonden. Patricia daarover: „Het was niet de intentie om de zaak over te nemen, maar toen pa ziek werd zijn we dichter bij elkaar gekomen en ik voelde dat het belangrijk was voor het personeel dat er duidelijkheid kwam. Toen heb ik het op me genomen.”

73 jaar oud geworden

Gjaltema was al een aantal jaren erg ziek. In 2018 werd prostaatkanker bij hem geconstateerd. Na chemokuren en bestralingen leek hij daarvan te zijn genezen. Een paar maanden later kreeg hij hevige rugpijn, maar de waardes waren nog goed. Er leek dus niet veel aan de hand. Het bleek anders te zijn. De kanker was terug en uitgezaaid.

In totaal heeft Gjaltema drie jaar rondgelopen met de uitgezaaide ziekte en hartproblemen. Op de zaak kwam hij steeds minder, zijn familie zag hem juist vaker. Tot hij afgelopen dinsdagavond op 73-jarige leeftijd overleed.

Bron : DVHN. Geplaatst op 28-2-2024. Foto : Archief ANP

Bekijk ook het online overlijdensbericht van Koos Gjaltema hier op Mensenlinq.