‘Fransman’ Bram bezorgde 41 jaar leerlingen een glimlach op het gezicht in Bolsward

Twee schoenendozen vol kaarten en brieven: de zussen van Bram van Gosliga (70) werden overladen met mooie herinneringen. Hij doceerde liefst 41 jaar Frans in Bolsward en was erg geliefd op school. Van zijn zo welverdiende pensioen kon hij niet lang genieten.

Mopperend pakt hij alle lesboeken bij elkaar. Zijn vaste lokaal is gereserveerd en dus moet Bram van Gosliga uitwijken naar de andere kant van het schoolgebouw. Een uur later staan er ineens twee leerlingen voor zijn neus met het verzoek om even mee te lopen. Met een hoofd vol vraagtekens wordt Bram naar zijn vaste lokaal geleid. Daar zijn alle tafels en stoelen aan de kant geschoven, hangen slingers en zingen zijn leerlingen voor hun jarige docent Frans. ‘Gosy’ is erg geliefd bij scholieren en collega’s.

Ook zijn ouders zijn op 26 november 1952 maar wat blij met de komst van Bram. Hij is hun eerste kind en krijgt later gezelschap van zussen Matty en Boukje. Binke en Akke van Gosliga hebben een slagerij in Parrega, maar algauw wordt duidelijk dat hun zoon de zaak nooit zal overnemen. De kleine Bram kan goed leren en droomt verder dan de plaatsnaamborden van Parrega. Op 17-jarige leeftijd vertrekt hij naar Groningen voor een opleiding tot bibliothecaris.

Na twee jaar studie verhuist Bram naar Leeuwarden. Hij heeft besloten om het over een andere boeg te gooien: de kans op een baan als bibliothecaris is niet groot en daarom mikt hij op een carrière als docent Frans. In Leeuwarden maakt hij vrienden voor het leven. Tijdens zijn studie maakt hij bijvoorbeeld kennis met Margriet. Zij krijgt later een relatie met de Franse wijnboer Lucien en samen wakkeren zij de liefde voor la douce France helemaal aan bij Bram.

Tijdens zijn studietijd in Leeuwarden kan hij veel meer zichzelf zijn. Bram krijgt in de grote stad een heel ander leven dan in zijn geboortedorp. Als hij aan zijn ouders en zussen vertelt op mannen te vallen, is dat wel even een verrassing. Maar Bram blijft voor zijn familie gewoon Bram en dat zal nooit veranderen. Ook niet als hij zijn eerste grote liefde ontmoet en een relatie met hem krijgt. Bram en zijn partner delen niet alleen de liefde voor elkaar, maar ook voor hun droomland: Frankrijk.

Orde houden

In 1977 lukt het Bram om van zijn passie zijn werk te maken: hij wordt aangenomen als docent Frans op het Jan Brugman College in Bolsward. Het is in een kleinere plaats dan hem eigenlijk lief is, maar hij gaat er vol voor. Bram kan op school helemaal zichzelf zijn, maar loopt niet te koop met zijn geaardheid. Gepassioneerd probeert hij de leerlingen zijn liefde voor de Franse taal over te brengen, maar orde houden in de klas blijkt voor hem erg lastig.

Na zes jaar lesgeven, gaat Bram een half jaar met verlof. Hij vertrekt naar Frankrijk om na te denken over zijn toekomst. Tijdens het plukken van abrikozen en druiven bij Lucien en Margriet, neemt Bram het besluit om eerstegraads docent te worden. In 1991 krijgt hij zijn felbegeerde diploma en mag hij lesgeven aan de bovenbouw: Bram voelt zich als een vis in het water bij de oudere leerlingen en zij ook bij hem. Zijn cynische humor maakt hem een populaire docent.

Die humor kan hij ook kwijt tijdens toneelstukken op school. Bram kruipt in de huid van pater Jan Brugman en vertolkt een glansrol als de gevreesde schooldirecteur Bulstronk uit Matilda van Roald Dahl. Op Franse dagen zet hij een baret op en paradeert hij met een stokbrood onder de arm door de school. Bram ziet er dan uit als een rasechte Fransman en zou dat het liefst ook zijn. Samen met zijn partner koopt hij in 1993 een huis in Frankrijk. In de Provence is het genieten: ze leven er het Franse leven met wijn en heerlijk eten.

Een abrupt einde

Aan dat onbezorgde leven komt in 2005 abrupt een einde. Na 25 jaar zet zijn vriend plotseling een punt achter hun relatie. Ze maken de afspraak dat Bram in Leeuwarden mag blijven wonen, maar het huis in Frankrijk moet hij afstaan. Bram heeft het erg moeilijk met de breuk. Hij begint weer met roken, eet veel te weinig en moet ook nog een hartoperatie ondergaan. Het lijkt wel alsof alles tegenzit.

Steun vindt hij in deze periode bij zijn familie en vrienden, maar ook het werk biedt afleiding. Zijn leerlingen merken wel dat ‘Gosy’ niet lekker in zijn vel zit en vergeet om goed voor zichzelf te zorgen. Als ze zien dat hij alleen een schamele boterham of banaan heeft meegenomen, snellen ze naar de HEMA in Bolsward om een ontbijt voor hem te halen. Het zegt alles over de goede band die hij met zijn leerlingen heeft.

Met de jaren slijt het verdriet en wordt er weer flink gelachen in zijn klaslokaal. Bijvoorbeeld als Bram – om te bewijzen dat hij wel degelijk sportief is – een handstand doet of zich verstopt achter de kastdeuren en gortdroog meedeelt dat hij ‘alweer uit de kast is gekomen’. Onenigheid met leerlingen en ouders heeft hij nooit. Bram is voor velen het zonnetje van het Marne College. Al beleeft hij wel steeds minder plezier aan het lesgeven door alle extra eisen die aan docenten worden gesteld.

Het zwarte gat

Na 41 jaar als docent voor de klas, vindt Bram het in juni 2018 wel prima. Bang voor een zwart gat is hij niet: er ligt een flinke lijst met plannen op tafel. Hij wil zijn motor afstoffen, reizen maken en Spaans leren. Corona en het gemis van zijn leerlingen en collega’s vallen hem echter zwaarder dan verwacht. In het najaar van 2022 moeten al zijn mooie plannen de ijskast in als hij wordt getroffen door een herseninfarct.

Bram raakt verlamd aan zijn linkerarm en -been en moet naar een revalidatiekliniek in Beetsterzwaag. Het herstel gaat langzaam, maar met een kruk en brace kan Bram steeds verder lopen. Na een aantal maanden voelt hij zich veel beter en lijkt het er ook weer op dat hij de scootmobiel mag verruilen voor zijn geliefde auto. Buren horen weer chansons uit zijn huis komen en ook het nummer Don’t stop me now van Queen schalt uit de radio.

Maar dan laat zijn lichaam hem ineens in de steek. Bram belandt door een longontsteking in het ziekenhuis en overlijdt na drie dagen. Net terwijl hij de zin in het leven teruggevonden heeft en zich op een vakantie naar Frankrijk verheugt. Samen met zijn zussen wil Bram nog een keer langs al die plekken waar hij mooie herinneringen aan bewaart. De reis naar zijn zo geliefde France gaat door, maar dan wel zonder Bram.