Flexibel zijn in coronaperiode door nieuwe regels uitvaart.
Bijna elke dag krijgen uitvaartondernemers in deze coronaperiode te maken met wijzigingen en veranderingen in de regelgeving als het gaat om de organisatie van uitvaarten. „We krijgen te maken met een overvloed aan updates vanuit de overheid of crematoria”, zegt zelfstandig uitvaartondernemer Eddie van Marum uit Niekerk. „Je moet als uitvaartondernemer bijzonder flexibel en alert zijn om dat nog bij te kunnen houden.”
Woensdag 18 november werd bekend dat er weer 100 mensen welkom zijn bij het afscheid van een dierbare. De afgelopen weken was dit aantal beperkt tot maximaal 30 personen, tot verdriet van veel nabestaanden. „Het geeft wat meer ruimte om mensen die er voor de nabestaanden echt toe doen toe te laten”, zegt Van Marum. „Wat echter boven de markt blijft zweven zijn de continue snel opvolgende wijzigingen.”
Op 4 november werd nog een motie ingediend in de Tweede Kamer om uitzonderingen te maken op het toestaan van niet meer dan 30 personen bij een uitvaart. „Het kabinet had besloten dat er uitzonderingen kunnen worden gemaakt. De Veiligheidsregio mocht een ontheffing verlenen op lokaal niveau om een uitvaart met een maximum van 70 personen toe te staan”, zegt Van Marum.
Besmettingen
Hoe dat te beoordelen is nog een ingewikkelde kwestie. In het schrijven dat Eddie van Marum van een uitvaartverzekeraar kreeg staat te lezen: ‘Het aanvragen van een uitzondering is een zeldzame oplossing. Mocht jouw familie hiernaar vragen, dan geef je aan dat het een ‘zeer zeldzaam toegekende uitzondering’ zal zijn’.
De Veiligheidsregio, die de aanvraag zal moeten beoordelen, kijkt naar de maatschappelijke rol die de overleden man of vrouw heeft gehad, maar ook naar hoe groot de familie is. „Wel duidelijk is dat de Veiligheidsregio geen toestemming zal geven om meer mensen toe te staan in gebieden waar veel besmettingen voorkomen”, zegt uitvaartverzorger Van Marum.
Het houden van een uitvaart met niet meer dan dertig genodigden heeft voor- en nadelen weet Eddie van Marum. „Met een klein gezelschap kun je heel intiem afscheid nemen. Als overleden mensen een groot netwerk hebben, dat zie je vaak bij jongeren, kan het nadelig zijn. Dan moet er gestreept worden, die wel en die niet. Dan kunnen mensen geen afscheid nemen op de manier die ze willen.”
Hele familie
In het begin van de uitbraak van het coronavirus was een van de eerste duidelijke regels dat de uitvaartverzorger maar met één lid van de familie contact mocht hebben om de begrafenis of crematie te regelen. „Later is dat bijgesteld, maar ik heb het als heel afstandelijk ervaren. Je was niet in staat om samen met de hele familie afscheid te nemen van hun dierbare. Normaalgesproken zit je met een hele familie, kinderen, kleinkinderen, vader, moeder of opa en oma of vrienden. Dan praat je met zijn allen erover en dan komen ook de ideeën voor een uitvaart. Je kunt persoonlijker afscheid nemen als je de hele familie erbij kunt betrekken.”
Ritueel
De persoonlijke verzorging van een overledene gaat ook anders dan anders. „Je kunt het niet samen doen omdat de afstand gehandhaafd moet blijven. Of de familie laat het over aan de uitvaartverzorger of ze doen het zelf. Zelf heb ik voor de corona-uitbraak dat vaak samen met een familielid dat gedaan. Dat is altijd een heel belangrijk ritueel.”
,,Ooit heb ik samen met een zoon de verzorging van zijn vader gedaan. Die begon spontaan te huilen tijdens dat we bezig waren. Ik vroeg wat er met hem was. ‘Als we straks de begrafenis hebben weet ik niet hoe ik mijn stropdas moet strikken’, vertelde hij. ‘Mijn vader heeft dit altijd gedaan’. Ik heb hem bij de hand genomen en ben met hem voor de spiegel gaan staan en heb hem geleerd hoe hij zijn stropdas moest strikken. Daarna nam ik hem mee naar de kist waarin zijn vader lag. Als laatste handeling mocht hij de stropdas van zijn overleden vader strikken. Veel later vertelde hij mij dat hij dit nooit was vergeten. Voor hem was het helend om zo afscheid te kunnen nemen van zijn vader.”
