Een persoonlijk afscheid

Deel 1: Wet op de lijkbezorging

Een uitvaart in Nederland lijkt van oudsher een traditie van een uitvaartplechtigheid, een condoleance met daarna als afsluiter koffie of thee met een plak cake. Steeds vaker zie je dat mensen ervoor kiezen om een afscheid een meer persoonlijk tintje te geven. Dat kan met muziek, foto’s of videomateriaal. Maar er zijn veel meer manieren om een afscheid echt persoonlijk te maken. Wat is verplicht/verboden, en welke manieren zijn er om een afscheid écht persoonlijk te maken? In de serie ‘Een persoonlijk afscheid’ laten we dit zien.  

De wet op de lijkbezorging is leidend voor wat betreft de periode rond het sterven van een persoon. Wat staat er in die wet? Hoeveel mag je zelf bepalen en wat moet je? 

Wet op de lijkbezorging

Om met het antwoord op die laatste vraag te beginnen: er zijn maar drie dingen die je volgens de wet verplicht bent na te volgen.

1. Een begrafenis of crematie vindt niet eerder dan 36 uur na het overlijden plaats en uiterlijk op de zesde werkdag na het overlijden. 

Werkdag is hierin een belangrijk woord: een zaterdag en zondag hoeven niet worden meegenomen in de telling. Als iemand op donderdag overlijdt, dan is dus de donderdag een week later de laatste dag waarop hij of zij begraven of gecremeerd mag worden.

Soms is het nodig om uitstel aan te vragen. Wanneer er familie uit het buitenland over moet komen bijvoorbeeld, of wanneer een partner in het ziekenhuis ligt. De wet stelt geen maximum aan de termijn waarvoor uitstel kan worden verleend. Uitstel aanvragen moet bij de gemeente en die beoordeelt of het redelijk is. 

1. Na het overlijden moet er een arts worden gewaarschuwd. Hij of zij komt langs en stelt vast dat een persoon is overleden en dat dit op een natuurlijke wijze is gebeurd. Met de verklaring van overlijden die daarna wordt afgegeven, kan een verlof tot begraven of cremeren worden aangevraagd. 

Wanneer er sprake is van een ongeluk, euthanasie, zelfmoord, moord of verdrinking dan wordt er gesproken over een ‘niet natuurlijke dood’. In dat geval moet naast de arts ook de  verzekeringmaatschappij direct worden ingelicht. De officier van justitie is in dit geval degene die, na onderzoek, een ‘verklaring van geen bezwaar’ zal afgeven. Daarna kan de uitvaart plaatsvinden.

1. Begraven mag alleen op een begraafplaats en cremeren mag alleen in een crematorium.

Vanuit de wet worden er verder dus geen restricties opgelegd omtrent een afscheid. 

In komende artikelen nemen we u graag mee in ideeën om inspiratie op te doen om een afscheid en de uitvaart persoonlijk te maken. Los van tradities en met inachtneming van persoonlijke wensen én van de wet. 

In het tweede deel tips voor het persoonlijk maken van de uitvaart en het afscheid in de periode vóór het overlijden.