De monumentenontwerper

Er hangt een zweem van mysterie en onbekendheid rondom het werken in de uitvaartbranche. Alles rondom de dood is sowieso voor veel mensen een lastig onderwerp, laat staan als je er je beroep van hebt gemaakt. Wat beweegt iemand om het laatste afscheid van een persoon als werkterrein te hebben? Wat houdt het vak in? Is het een roeping, een bewuste keuze? Wat betekent het voor je persoonlijke leven als je in de uitvaartbranche werkt? In deze serie spreekt Cick Geers met mensen die hun werk uitvoeren rondom de dood. 

Het aantal ontwerpen van zijn hand dat op de Nederlandse begraafplaatsen staat kan hij me niet noemen, maar wel dat ze van Limburg tot Friesland en van de Randstad tot de Achterhoek te vinden zijn. De Steenwijkse Richard Krist (1965) is ontwerper van rouwmonumenten. ‘Allemaal volledig naar wens van de familie en/of de overledene, vertelt Richard me wanneer ik hem spreek op een zonnige woensdag in augustus.

Richard maakte een bijzondere carrièreswitch. Jarenlang runde hij een drukke vestiging van een uitzendonderneming en lag zijn passie in de commercie. Het was een kennis die zijn naam noemde bij een natuursteenbedrijf waar ze een bedrijfsleider zochten. ‘Mijn onderbuikgevoel zei dat ik het moest doen, twee weken later zegde ik mijn baan op en stapte in deze bijzondere wereld. Ik heb er nog geen dag spijt van gehad’. Bij zijn nieuwe werkgever leerde hij de kneepjes van het vak. Sinds 2016 werkt Richard als zelfstandige. Met zijn bedrijf in Steenwijk richt hij zich op het ontwerp van o.a. urn- en grafmonumenten.

Richard komt doorgaans pas geruime tijd na het overlijden van iemand in beeld. ‘Het eerste verdriet is dan geweest en de nabestaanden zijn toe aan de volgende stap; het plaatsen van een monument’, vertelt de sympathieke ondernemer. ‘Ik heb inmiddels geleerd om tussen de regels van het gesprek door de wensen en de eisen van de mensen te lezen. Ik vind het belangrijk dat mijn eerste schets van een monument al goed in de richting zit. Een monument is een afspiegeling van het karakter van de overledene, iets waar hij of zij altijd aan herinnerd zal worden. Voor ene familie is dat groots en meeslepend, voor de andere familie sober en onopvallend. Beiden is goed; het gaat erom dat het eindresultaat naar wens is’. Richard is open en eerlijk in zijn informatie naar de nabestaanden. Dat gaat van voor- en nadelen van te gebruiken materialen tot advisering over de termijn waarop een grafmonument geplaatst kan worden. ‘Het kiezen van materiaal, het bedenken van tekst, de vorm van het monument en de uiteindelijke uitvoering; het zijn stukken van de weg die ik samen met de familie afleg. Ik maak een korte tijd intensief deel uit van hun rouwproces. Dat maakt mijn werk persoonlijk en bijzonder…’.

Na het ontwerp en bespreken van het gekozen materiaal besteedt Richard het daadwerkelijke steenhouwen uit.  ‘Ieder zijn vak, ik ontwerp, zij creëren; samen maken we een mooi monument’. Vervolgens begeleidt hij het gehele traject tot en met de plaatsing van het grafmonument of de levering van de urn. De familie heeft daar verder geen omkijken meer naar. ‘Ik heb contacten met heel veel partijen die heel veel verschillende materialen leveren. Alles is in principe dan ook in een ontwerp mogelijk. En dat moet ook! Al moet ik natuurlijk wel de regels van de begraafplaats respecteren’, haast Richard zich erbij te vermelden. ‘Er zijn voorschriften op het gebied van bijvoorbeeld materiaalkeuze en afmetingen van het monument. Die verschillen per begraafplaats. Ik vraag ze op en houd daar rekening mee in het ontwerp’.

De Steenwijker haalt voldoening uit zijn werk. ‘Ik kan gelukkig worden wanneer ik merk dat ik de abstracte wensen heb kunnen vertalen naar een persoonlijk monument, terwijl ik de overledene meestal niet heb gekend. Ik blijf altijd zoeken naar het beste resultaat; mijn ontwerp vormt immers een onderdeel van het verwerkingsproces dat de familie door moet’. Richard valt even stil en zegt dan: ‘Het resultaat van mijn werk is vaak de afronding van een periode…het letterlijke sluitstuk van iemands leven. Daar kun je, als ontwerper en als mens, niet anders dan je uiterste best voor doen!’