Composteren duurzaam alternatief voor begraven of cremeren
Wereldwijd wordt gekeken naar manieren om veel duurzamer met onze aarde om te gaan. De CO2 uitstoot is veel te hoog en de gevolgen daarvan zijn steeds beter zichtbaar. Ook in de uitvaartwereld zijn grote stappen te zetten als het gaat om duurzamere alternatieven voor begraven of cremeren.
Op dit moment zijn begraven, cremeren en je lichaam ter beschikking stellen aan de wetenschap de enige drie mogelijkheden die in de wet op de lijkbezorging beschreven staan. Officieel hoort daar het zeemansgraf, dat in uitzonderlijke gevallen is toegestaan, ook bij.
Begraven of cremeren
Begraven neemt heel veel ruimte in beslag. Bovendien wordt het lichaam diep begraven, in aardlagen waar weinig tot geen organismen actief zijn. Het duurt dus lang voordat een lichaam daadwerkelijk vergaan is.
Veel materialen waar een kist van wordt gemaakt, zijn zeer belastend voor het milieu. Net als bijvoorbeeld de kleding van de overledene. Die nadelen werken ook door bij cremeren. Cremeren is vooral erg belastend, omdat het zorgt voor een directe uitstoot van schadelijke stoffen.
Begraven en cremeren blijken daarnaast kostbare vormen van lijkbezorging: begraafplaatsen zijn duur en door de stijgende gasprijzen wordt cremeren eveneens steeds prijziger. De alternatieven die beschikbaar zijn (of komen) zijn resomeren (het oplossen van een lichaam in vloeistof), cryomeren (het vriesdrogen van een lichaam) en composteren.
Composteren
Minder bekend, maar minstens zo vriendelijk voor onze omgeving, is composteren. De overledene wordt bij composteren gewikkeld in een laken dat ecologisch afbreekbaar is. Het laken wordt bijvoorbeeld gemaakt van wol. Het lichaam wordt geplaatst op een organisch bed van houtsnippers en bladeren, vermengd met klei, bruinkool, regenwater en compostculturen. Dit mengsel komt vervolgens op het lichaam. Composteren, ook wel humusatie genoemd, vindt dus boven, in plaats van onder de grond plaats.
In totaal blijft er per persoon ongeveer een kubieke meter grond over. Een klein deel van deze compost gaat met de nabestaanden mee naar huis. De grond is ontzettend vruchtbaar en dus heel geschikt om bijvoorbeeld een boom in te planten. Dit is voor veel mensen de reden waarom ze zich aangetrokken voelen tot composteren: je geeft jezelf na de dood letterlijk terug aan de aarde.
Lijkbezorgingswet
D66-Kamerlid Monica den Boer diende eind 2018 14 voorstellen in om de wet op de lijkbezorging te veranderen. De huidige uitvaartwet is namelijk enorm verouderd, was haar uitgangspunt. Op verzoek van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft de Gezondheidsraad in 2019 nieuwe technieken voor lijkbezorging beoordeeld en er een rapport over geschreven. Kernwaarden daarbij waren veiligheid, waardigheid en duurzaamheid.
De Gezondheidsraad heeft in haar rapport resomeren en composteren meegenomen. Resomeren wordt naar verwachting binnenkort toegestaan in Nederland. Composteren nog niet. Naar composteren wordt in onder andere de Verenigde Staten wel veel onderzoek gedaan.
Vooralsnog is dus nog nergens ter wereld toegestaan om door middel van composteren afscheid te nemen van een dierbare.
