Carla Baruch (70) uit Assen zocht troost bij duiven, eenden, poezen en kippen na een leven vol tegenslag. “Ze krijgen me toch niet”

Het leven liet diepe krassen achter op haar ziel. Carla Baruch zocht troost in dieren en wijdde haar leven aan het verzorgen van ieder levend schepsel in Assen. Tot ze er dood bij neerviel.

In de Drentse hoofdstad genoot Carla Baruch enige bekendheid vanwege het dagelijks bijvoeren van de duiven op het Koopmansplein. Tot woede van omliggende winkeliers, die hun winkelpuien vaker dan hen lief was ondergescheten zagen. Van het gemopper trok Baruch zich niets aan. Ze ging door op de voor haar zo kenmerkende wijze. Compromisloos, ijzerenheinig, fel, een hart bonkend voor de dieren.

Baruch zag het levenslicht in Bloemendaal, als dochter van een Joodse vader. Via een korte tussenstop in Amsterdam belandde het gezin Baruch in Lelystad, de nog nieuwe stad op de drooggelegde zeebodem.

Wantrouwend

Een makkelijke jeugd had ze niet, zo vertelt halfbroer Ad, met wie Baruch pas tien jaar geleden contact kreeg. Haar stem telde thuis niet, ze moest altijd gehoorzamen aan haar ouders. Op Baruch liet dat haar sporen na: ze werd wantrouwend en liet zich in haar latere leven door niets of niemand de wet voorschrijven.

Ook buiten de muren van haar ouderlijk huis kende haar levenswandel grote hobbels. De jonge Baruch stond, begin twintig, op het punt om te trouwen, toen vlak voor de beoogde trouwdag haar verloofde om het leven kwam bij een motorongeluk. Ze raakte in een flatje in Assen, vlak na de eeuwwisseling, al haar vogels kwijt bij een brand. Haar tweelingzus Karin beroofde zich van het leven, daarna ook de zoon van Karin, het neefje van Baruch. Zelf was Baruch ook een tijdlang suïcidaal.

Eigen dierenwereld

Soms is het kruis dat je meetorst domweg te zwaar. In het geval van Baruch was dat misschien wel zo. Ze belandde op de psychiatrische afdeling van Beileroord, waar ze een hechte band opbouwde met haar behandelaar. Baruch trok zich terug in haar eigen wereld, waarin dieren de boventoon voerden.

Met mensen had Baruch niet veel op. Slechts enkelen drongen door haar dikke muur heen. Zelfs halfbroer Ad had jaren nodig om het vertrouwen van haar te winnen. Het was Ad die ooit een plompverloren mailtje kreeg van Baruch. Of hij haar halfbroer was. Dat bleek zo te zijn: Ad en Carla hadden dezelfde vader. Tussen Ad en Carla ontstond na die wonderlijke mailwisseling een hechte band. Minimaal één keer in de maand toog hij van Zuid-Holland naar Assen.

Overal kooien en hokken

In haar bescheiden woning aan de Kerspellaan struikelde je bijkans over de hokken en kooien. Zakken voer stonden hoog opgestapeld in de badkamer, waar je je nog net naar binnen kon wurmen om te douchen. Overal klonk gekwetter, gemauw en getok. In de laatste jaren van haar leven hield ze ten minste dertien poezen en tal van kippen, duiven en een papegaai. Maar ook katten uit de buurt wisten het dierenhuis makkelijk te vinden.

Daar, bij Baruch, lonkte altijd de geneugte van een lekker hapje. Ze moest er niet achter komen dat een huisdier het thuis slecht had. Er zijn verhalen bekend van huisdiereigenaren die ongenadig de wind van voren kregen van Baruch.

Moeder van de vijver

Ze had er een dagtaak aan om de hokken en kooien te verschonen. Bovendien trok ze er dagelijks op uit met zakken voer in haar knuisten om eenden en duiven in de stad te voeren. Ze leefde van een uitkering en verreweg het meeste geld ging op aan voer en dierenartskosten. Nooit kocht Baruch iets voor zichzelf. Kleding droeg ze tot de draad toe af en als er dan echt iets nieuws moest komen, dan kocht ze zuchtend een nieuw setje bij elkaar in de kringloopwinkel.

Ooit dook ze met kleren en al in de vijver tussen de Nobellaan en de De Klenckestraat om een pulletje te redden van een gewisse verdrinkingsdood. In 2006 haalde Baruch het nieuws toen muskuseend Donald, de wederhelft van Katrien, was vermist uit diezelfde vijver. Baruch kende naar eigen zeggen elke eend en later ook elke duif op het Koopmansplein bij naam. Donald kwam terug van zijn escapades, maar vlak daarna werd Katrien overreden door een grasmaaier van de gemeente.

De affaires kwamen haar op verschillende bijnamen te staan. Moeder van de vijver. Eendenmoeder. Duivenvrouw. Titels die ze met verve droeg.

Illegaal voeren

De meeste bekendheid kreeg ze als de vrouw die de duiven op het Koopmansplein voerde. Om de overlast van wildpoepende duiven terug te dringen, werd in Assen een tienduizenden euro’s kostend duivenplan opgetuigd, compleet met voerverbod en al. Zelfs Baruch verleende in eerste instantie haar medewerking aan deze operatie.

Niet voor lang, overigens. Baruch vond al snel dat de duiven onder de nieuwe maatregelen lagen te creperen van de honger en begon weer met voeren. Bang om beboet te worden was ze niet. Ze krijgen me toch niet, zei ze vol bravoure. Soms stapte ze ‘s ochtends om vijf uur uur al op de fiets om voer te strooien op het Koopmansplein.

Duivenmelkerslong

Op dat moment was Baruch al langere tijd longpatiënt. Volgens halfbroer Ad en haar beste vriendin kampte Baruch met een zogeheten duivenmelkerslong, een bekend verschijnsel bij mensen die veelvuldig in aanraking komen met duiven. Haar longweefsel reageerde allergisch op duivenstof, die vrijkomt uit veren en ontlasting van de vogels. Af en toe moest Baruch vanwege pijn aan haar longen naar het ziekenhuis, waar ze dan een paar dagen lag. Ad vertelt dat meerdere doktoren haar hebben gewaarschuwd om te stoppen met het voeren van duiven.

Maar, kenmerkend voor Baruch, daar wilde ze niets van weten. Niemand zou haar leven gaan bepalen. Ze voederde door tot het bittere, bittere eind. In mei 2023 overleed ze op 70-jarige leeftijd. Liggend in haar eigen bed, om haar heen kooien en hokken.

Bron : Dagblad van het Noorden, 7 april 2024. Foto : Hilbrand Dijkhuizen