Terug
Achter de deuren van de dood

De uitvaartzangeres

Er hangt een zweem van mysterie en onbekendheid rondom het werken in de uitvaartbranche. Alles rondom de dood is sowieso voor veel mensen een lastig onderwerp, laat staan als je er je beroep van hebt gemaakt. Wat beweegt iemand om het laatste afscheid van een persoon als werkterrein te hebben? Wat houdt het vak in? Is het een roeping, een bewuste keuze? Wat betekent het voor je persoonlijke leven als je in een branche werkt waar de dood een (prominente) rol speelt? In deze serie spreekt Cick Geers met mensen die hun werk uitvoeren rondom de dood.

Onder de naam Machabelle is Marga Heuzinkveld uit het Gelderse Velp o.a. actief als uitvaartzangeres. Marga (1962) verzorgt samen met haar geluidstechnicus regelmatig live optredens tijdens uitvaartplechtigheden en condoleances, op de begraafplaats en tijdens herdenkingsdiensten. ‘Zeven jaar geleden besloot ik om van mijn hobby mijn beroep te maken; ik werd en word er nog steeds zielsgelukkig van’. Daarvóór werkte ze als secretaresse in de verslavingszorg. Marga vertelt me over het moment in 2012 dat haar ernstig zieke buurvrouw haar vraagt haar lievelingsnummer te zingen op haar uitvaart. ‘Een behoorlijke uitdaging… maar ik heb het mijn buurvrouw beloofd. Toen het moment daar was, gebeurde er iets met mij en de mensen in de aula. Na dit optreden wist ik het zeker: hier ligt mijn ware passie; dit moet ik gaan doen’. 

Zingen is de rode draad in Marga’s leven. Als 6-jarige stond ze al op een sinaasappelkistje liedjes te vertolken voor de buurtkinderen. Op 12-jarige leeftijd maakte ze haar debuut als soliste in de kerk. ’Ik kan mezelf niet anders herinneren en zie mezelf ook in de toekomst niet anders dan zingend’, lacht de sympathieke zangeres. Zingen op een uitvaart lijkt me best een lastige opgave, geef ik aan bij Marga. Ze denkt even na en zegt dan: ‘Mensen in mijn omgeving vragen me vaak: waarom doe je dit? Je stapt in de ellende van een ander. Maar zo zie ik dat niet. Met mijn zang kom ik troost en liefde brengen. Dat is enorm dankbaar werk en ik word er zelf ook erg gelukkig van. Bovendien ben ik tijdens een optreden ‘Machabelle’ en niet Marga. Dit zorgt voor een zekere afstand tot mijn eigen emotie. Ik focus mij op mijn werk en dat maakt dat de emotie zich geen meester van mij kan maken’. Marga haast zich om erbij te zeggen dat ze die emotie wel degelijk voelt. ‘Ik zie en voel het verdriet en de tranen, het leed dat families is overkomen. Maar het mag niet de overhand krijgen, dan kan ik immers niet meer zingen; en daar kom ik tenslotte voor’.

Wanneer mensen kiezen voor live zang en muziek tijdens de uitvaart, maakt Marga het liefst (indien mogelijk) een afspraak bij de nabestaanden thuis. ‘Ik steek daar veel tijd in. Ik wil de familie graag leren kennen en horen wat voor een persoon de overledene was. Samen met de familie maken we dan een passende keuze uit mijn repertoire. Een enkele keer vraagt iemand, die in de laatste fase van zijn leven is, mij zelf om langs te komen. Zo was ik bij een meneer die eerder bij één van mijn optredens geweest was. Hij was erg ziek en wist dat hij zou sterven. Samen met mij wilde hij de muziek voor zijn uitvaart uitzoeken. Van de dochter van een mevrouw, bij wie ik voor haar sterven langs geweest was,  hoorde ik: ‘Ik ben je nog altijd dankbaar dat mijn moeder jou ook nog heeft mogen horen zingen hier in mijn woonkamer’. Dat vind ik echt heel bijzonder. Het is fijn om iemand een gerust gevoel te kunnen geven zodat hij/zij weet dat zijn/haar afscheid goed en naar eigen wens geregeld is. Dat ik de muziekstukken zing die hij/zij (of in een later stadium de familie) uitgekozen heeft. Los daarvan voel ik me sowieso bevoorrecht dat ik een bijdrage mag leveren aan het afscheid van mensen’.

Wanneer ik Marga vraag of er voorkeur is voor bepaalde muziekstukken, lacht ze breeduit. ‘Natuurlijk kent iedereen het ‘Ave Maria’ of ‘You raise me up’, maar ik zing met alle liefde ‘Birds’ van Anouk of ‘All of me’ van John Legend. Ik zeg het altijd maar zo: ik zing van Michael Jackson tot Claudia de Breij en van ‘Just the way you are’ tot ‘Heer, machtig God ik loof U’. Als ik me het maar eigen kan maken. Ik zing liedjes op verzoek en indien gewenst vertaal ik ze of pas ik de teksten aan’.

Marga vertelt me dat ze ook zingt op de uitvaarten van vrienden en familie. Dat lijkt me écht heel erg moeilijk. Marga kijkt me vriendelijk aan en zegt dan: ‘Ik heb gezongen op de uitvaart van mijn moeder. Ze had me zelf gevraagd om ‘Het dorp’ en ‘Hallelujah’ voor haar te zingen. Ook toen stond ik daar als ‘Machabelle’ en was ik even niet ‘Marga’. Echt rouwen en afscheid nemen is er dan niet bij. Maar geloof me, het weegt niet op tegen de troost en liefde die ik met mijn liedjes kan brengen aan de mensen in de zaal. Mijn eigen rouw en verdriet komen dan later wel’.