Kinderpsycholoog Anke (68) deed alles met hart en ziel (maar het kon nóg beter)
Kinderpsycholoog Anke Heuberger (68) uit Stiens vroeg veel van zichzelf en haar omgeving. Haar werk, de zorg voor het gezin: ze deed alles met hart en ziel, al vond dat ze nooit genoeg tijd en aandacht had. De familie mist de bevlogen dirigent van het geheel.
De familie denkt dat Anke Heuberger het heel mooi had gevonden, dit In Memoriam in de krant. De droeve constatering is dat haar man Erik en hun kinderen Lotte, Merel en Pepijn voor het eerst niet meer zeker weten wat haar mening was. Zijn vrouw, hun moeder, liet áltijd weten hoe ze over de zaken dacht, of je daar op zat te wachten of niet. Nu is er nog die echo: ‘Wat zou mama vinden?’
Anke Heuberger-de Boer.
Anke Heuberger-de Boer is geboren in Zwolle. Fietsen langs de IJssel, varen door de kanaaltjes van Giethoorn, de Veluwe om de hoek: hier ligt de oorsprong van haar liefde voor het buitenleven. Als ze 9 is, verhuist ze met haar ouders (ze is enig kind) naar Utrecht. Die stad sluit ze in haar hart en Stiens kan het later nooit winnen van de bruisende dynamiek in het Westen.
Studenten in Groningen
Ze studeert in de jaren zeventig ontwikkelingspsychologie aan de universiteit in Groningen. Anke woont er op een ark, die naast de studentenwoonboot van geneeskundestudent Erik ligt. Hij weet nog goed hoelang en fijn hun gesprekken waren. Van een eerste kopje thee tot met elkaar eten, samenwonen, trouwen en een gezin stichten: de liefde voor deze intrigerende en scherpzinnige vrouw zit diep – ze zijn bijna vijftig jaar bij elkaar.
Anke kan zich geweldig inleven in de leefwereld van kinderen. In Leeuwarden loopt ze in de jaren tachtig stage bij de Jeugdpsychiatrische Dienst in Leeuwarden. Er is in die tijd een overschot aan artsen en gedragsdeskundigen. Werk vinden is niet vanzelfsprekend. Toch krijgt ze nog voor haar afstuderen een baan als kinderpsycholoog aangeboden in het Diakonessenhuis (voorloper van het MCL).
Het gezin strijkt neer in Stiens, waar Erik een huisartsenpraktijk heeft. Anke voelt zich nooit helemaal thuis in het dorp, waar de emancipatie wat later op gang komt. Ze kent er bijna geen andere werkende vrouwen en ergens knaagt dat toch. Ze vindt haar werk belangrijk, haar gezin met drie jonge kinderen het allerbelangrijkst en zie die puzzelstukken maar in elkaar te schuiven. ,,Ingewikkeld’’, noemt ze dat weleens.
Tijd en aandacht
Ze lijkt altijd en overal tijd en aandacht tekort te hebben; het is een sluimerend schuldgevoel. Het gekke is dat hun volwassen kinderen juist terugkijken op een warme, veilige jeugd met fantastische, sportieve vakanties (die Anke uiterst precies uitstippelt) en vooral onvoorwaardelijke steun van hun ouders. Ze hebben niks gemist.
Wie de lat altijd (te) hoog legt, moet over veel draagkracht beschikken. Anke heeft dat. Zij vergt met haar vurige temperament niet alleen het uiterste van zichzelf, maar ook van de mensen om haar heen. Alles moet helemaal goed zijn en ze kan eindeloos dralen voordat ze de ‘perfecte’ beslissing neemt. Erik zit soms met kromme tenen naast haar als ze een dokter, serveerster of winkelbediende uitfoetert die niet aan haar eisen voldoet. Ze is fel, maar altijd goudeerlijk en glashelder.
Met kleinzoon Koen. 'Mijn Koenemannetje.'Het voetje
Anke draagt iets akeligs mee maar waag het niet om het een trauma of ander onverwerkt leed te noemen. Klagen is taboe. Ze is in 1955 na een moeilijke bevalling te vroeg geboren. De kraamzuster heeft toen een hete kruik verkeerd in haar babybedje gelegd waardoor Ankes voetje ernstig verbrand is. Ze moet verschrikkelijk gehuild hebben, maar niemand heeft haar krijsen snel opgemerkt.
De eerste maanden van haar leven brengt ze vooral in het ziekenhuis door, waar ze meermaals geopereerd wordt. Anke moet een deel van haar voet en haar hiel missen maar met wilskracht en doorzettingsvermogen leert ze later goed lopen.
Het ongeluk blijft wel sporen achterlaten. Ze wordt vaak geplaagd door stress en angsten. En fysiek: bergwandelingen in Noorwegen of Zwitserland die moeilijker zijn dan aanvankelijk gedacht... Anke, strompelend naar de eindstreep, maar ze geeft geen krimp. Opgeven is geen optie.
Mary Poppins-tas
Ze is geliefd en gewaardeerd in het ziekenhuis, waar haar perfectionisme én neiging tot chaos niet onopgemerkt blijven. Ze zeult altijd die grote, rammelende Mary Poppins-achtige tas mee. Daarin zit een allegaartje aan spullen: niet alleen rapportages van patiënten, maar ook voorleesboeken voor de kinderen, gebroken lippenstiften en veel pennen en stiften zonder dop.
Een van haar successen als kinderpsycholoog is het project ‘De Dikke Vrienden Club’. Het MCL hielp kinderen met overgewicht van de kilo’s af met behulp van veel praktische psychologie. ,,Het gaat erom dat je weet wat je op moeilijke momenten moet doen’’, zei ze er destijds over in de krant.
Een kinderarts, kinderpsycholoog, diëtist en kinderfysiotherapeut hielpen het kind om de spiraal die tot overgewicht leidt, te doorbreken. Er was aandacht voor gezonder en minder eten, meer bewegen, leren omgaan met pesterijen en het ontwikkelen van een beter zelfbeeld. Verschillende disciplines die samenwerken: dat is de zorg op zijn best, wist ze.
Anke voelt vreugde als een kind met gedoe zich staande kan houden of – beter nog – de weg vindt om er zelf iets moois van te maken. Ze is verdrietig als blijkt dat ouders niet bij machte zijn om goede gidsen te zijn, zoals bij ‘De Dikke Vrienden Club’. Door niet gezonder te koken, door het kind niet naar de sportclub te brengen. Dan doen die kinderen hun best maar lukt het de volwassenen niet.
Anke Heuberger kon erg mooi voorlezen.
De beproevingen
Vanaf 2011 komen de beproevingen. In dat jaar krijgt Anke voor het eerst de diagnose borstkanker. In de jaren die volgen keert die ziekte twee keer terug, steeds in nieuwe vormen. Na een tamelijk onschuldige valpartij ontvouwt zich de laatste twee jaar een reeks pijnlijke gezondheidsproblemen die niet meer op te lossen zijn. Tot haar grote frustratie is er geen specialist te vinden die haar kan redden, laat staan hoop kan geven.
,,Ik hou zó van het leven’’, heeft ze de laatste tijd vaak gezegd. En Lotte, Merel en Pepijn zeggen: mama maakte ons leven zoveel mooier. Met picknicks aan de waterkant, concerten, voorstellingen, verrukkelijke wintersportvakanties, haar fenomenale voorleeskunsten en vooral onvoorwaardelijke liefde en toewijding voor de familie. Zij, de dirigent van het geheel, maakte het alledaagse bijzonder.
Na 68 jaren doorzetten heeft Anke Heuberger-de Boer haar dapperste beslissing genomen: loslaten. Na euthanasie is zij op 29 april thuis in Stiens overleden, haar man en kinderen dichtbij. Erik Heuberger mist zijn kritische noot, zijn externe geheugen, de bijzondere vrouw die het verschil maakte. En al was het soms nóg niet goed genoeg; Anke haalde het beste in zichzelf en anderen naar boven.
Bron : Leeuwarder Courant, 23 mei 2024. Foto : eigen foto