Zacht afscheid in duurzame grafmanden en grafbaren van wilgentenen
Een afscheid zo warm en zacht mogelijk maken met duurzame grafmanden en grafbaren gemaakt van wilgentenen. Dat is het streven van Hedy en Sven, die hiervoor De Wilgenstudio zijn gestart. Minstens zo belangrijk vinden zij het om een zo duurzaam mogelijk product te maken. Tot in detail.
Sven had al jaren manden maken als hobby, toen een vriendin van Hedy vroeg om een grafmand voor haar dochter. ,,Dat doet wel wat met je, maar het was ook heel mooi om dit voor haar te kunnen doen”, vertelt Hedy. Het was het begin van wat nu De Wilgenstudio is. In hun atelier in Leeuwarden maken ze sindsdien samen grafmanden en -baren van wilgen. Eigen gekweekte wilgen, om precies te zijn.
Zachte aanraking
De uitvaart van een goede vriendin waarvoor ze ook een mand hebben gemaakt, konden Hedy en Sven vanwege de coronamaatregelen niet bijwonen. Via live streaming waren ze er toch een beetje bij. ,,Wat me opviel, was dat iedereen de mand even aanraakte of streelde”, vertelt Sven. ,,Zo ontstond het idee om ook manden en baren te maken die voorzien zijn van bijvoorbeeld schapenvacht. We willen echt bijdragen aan een warme, zachte uitvaart.”
Inmiddels heeft het stel verschillende ‘lijnen’. Zoals ‘Hemels’, waarbij de grafmanden en -baren een ‘bedje’ hebben van gevild schapenwol. Grafmand ‘Zacht’ heeft ook wol op de bovenkant, met oog op mensen die de mand nog even willen aanraken. Verder zijn er manden waarvan de deksel is voorzien van gedroogd mos. Het mos kan vervangen worden door vers gras op de deksel, die vervolgens onder de grafmand geplaatst kan worden als graskoeling.
Eigen gekweekte wilgen
De overeenkomst van elke mand en baar is dat ze zijn gemaakt van biologisch geteelde wilgen. Het stel heeft een eigen stuk griend waarop zij deze wilgen telen. Na een jaar worden ze geoogst. De takken worden met de hand schoongemaakt en op lengte gesorteerd. Dan moeten ze een aantal maanden drogen om te voorkomen dat ze krimpen wanneer er een mand of baar van gevlochten is. Het vlechten gebeurt eveneens met de hand. Pure ambacht dus.
Sven: ,,We hebben een uitvaartlijn die in het kistenboek van uitvaartbegeleiders staat. Deze zijn meestal op voorraad. Haastwerk is er soms bij als nabestaanden bij een plots overlijden een keuze maken die meer gepersonaliseerd moet.”
Groeiende acceptatie
Wat ook voorkomt, is dat mensen die weten dat zij zullen overlijden, op voorhand een baar of mand laten maken. Soms komen mensen zelfs naar het atelier, om alvast even erin te kunnen liggen. Om te ervaren hoe het is. Volgens Hedy heeft dit deels te maken met de groeiende maatschappelijke acceptatie dat de dood bij het leven hoort. Het onderwerp is geen taboe meer.
,,We hebben op verzoek ook wel eens een baar voorzien van planken”, vertelt Hedy. ,,Het geheel heeft eerst bij iemand als kast in de keuken gestaan voor hij uiteindelijk als baar werd gebruikt. Het heeft te maken met duurzaamheid; mensen investeren in iets en willen er zo lang mogelijk van genieten.”
Steeds duurzamer
Duurzaamheid is trouwens een belangrijk uitgangspunt bij De Wilgenstudio. Ze hebben hun manden en baren zo doorontwikkeld dat ze in zo min mogelijk tijd zo goed mogelijk verbranden in een crematorium. En de wol die ze gebruiken is onder meer afkomstig van schapen in Bolsward en het Balloërveld. Ook zijn er voor in de grafbaren gevilte wades te koop bij de Wilgenstudio die gemaakt zijn door Anneke Copier.
Veel van hun manden en baren gaan naar het zuiden des lands. Hedy: ,,Wij willen uitrekenen wat onze CO2-uitstoot is en berekenen hoeveel wilgen we moeten planten om dit te vereffenen. Die willen we planten op het industrieterrein waar we zijn gevestigd. Vervolgens kunnen we dus wilgen oogsten, gewoon hier in de buurt.”
Hoog op hun wensenlijst staat nog honderd procent Nederlands touw, voor bijvoorbeeld versieringen en als ‘handvaten’. ,,Er wordt in Nederland wel touw geslagen, maar met vezels die worden geïmporteerd”, weet Sven. ,,Liefst hebben we touw dat helemaal uit eigen land komt, om onze ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te maken.”
Kleine schaal
En zo hebben de twee nog heel wat ideeën voor De Wilgenstudio. Eén ding staat echter vast: ze willen geen massaproductie. ,,We willen er ook geen mensen bij. Het is veel te leuk om het hele proces in eigen handen te houden. We vlechten alles met z’n tweeën. Daar worden we het blijst van.”
FOTOBIJSCHRIFT ThomasVaer-De Wilgenstudio-Leeuwarden-20210712-0024: Hedy en Sven in hun Leeuwarder atelier. Foto: Thomas Vaer
