Terug
Voorbereiden op later

Voor altijd rust op natuurbegraafplaats Reiderwolde

Al weer bijna tien jaar is het mogelijk om begraven te worden op natuurbegraafplaats Reiderwolde in de gemeente Oldambt in Oost- Groningen, ten oosten van de Blauwestad. De initiatiefnemers hebben zich er voor ingezet om van 200 hectare landbouwgrond een florerend gevarieerd natuurgebied met een natuurbegraafplaats te maken. „Het is een enorme klus geweest”, zegt Trudy de Weerd, één van de initiatiefnemers en woordvoerder van natuurbegraafplaats Reiderwolde. „Maar we zijn erg tevreden over het resultaat. Het is een prachtige natuurbegraafplaats geworden in een gebied dat voor iedereen toegankelijk is. Al weer een paar honderd overledenen hebben er een laatste rustplaats gevonden”, zegt ze. 

Het is even een stevige klim naar boven om de zacht steenrode uitkijktoren op de heuvel in het Natuurgebied Reiderwolde te bereiken. Maar het is de moeite waard. Het uitzicht over het tien jaar geleden aangelegde natuurgebied Reiderwolde ten oosten van de stad Groningen in het Oldambt is fenomenaal. Het riviertje de Tjamme kronkelt door een landschap van afwisselend moeras, bloemrijke graslanden en bossen. Naar het westen gloort Winschoten aan de horizon, in het noorden ligt het dorp Finsterwolde en in het oosten zien we Beerta. 

Foto gemaakt door natuurgebied Reiderwolde.

Zwerfkei

Vlakbij de tien meter hoge heuvel ligt de eerste Groninger natuurbegraafplaats waar in 2012 de eerste begrafenis is gehouden. „Er mogen geen grafmonumenten worden neergezet bij de graven”, zegt Trudy de Weerd. „Alles moet zo natuurlijk mogelijk. Bij een graf kunnen mensen een boom of wilde struiken (stinzenplanten, lelietjes van dalen of margrieten) planten of een zwerfkei neerleggen. Hoe ingetogener hoe beter. Verder is bijzonder dat we mensen de zekerheid kunnen geven dat we de graven niet ruimen. Het is voor altijd als je hier wordt begraven. Dus zonder tijdslimiet of onderhoudsplicht. Dat is een rustig idee voor jezelf en nabestaanden.”

In een uitholling aan de voet van de heuvel is er een  amfitheater aangelegd. „Gezelschappen kunnen er voorstellingen houden. Er zijn optredens afgelopen jaren geweest van theatergroepen, zangers of zangeressen en erf worden ook afscheidsceremonies gehouden”, legt Trudy de Weerd uit.

De Tjamme

Niet alles ging zonder slag of stoot. Zo was de aanleg van de ecologische verbinding in het natuurgebied een gecompliceerde operatie. De eigenaren van het land moesten een bos kappen en met onderleiders een zogenaamd droge tunnel en een waterkanaal maken naar het natuurgebied De Tjamme. Op sommige plekken zijn er vruchtbare bovenlagen af gegraven en er zijn tientallen hectares ingeplant met eiken, elzen, fruitbomen, inheemse groenblijvers en riet. 

„De ligging van de natuurbegraafplaats is uniek”, zegt Trudy de Weerd. „Het natuurgebied is omsloten door water in verbinding met het Oldambtmeer en vaarroutes naar de rest van Nederland. Zo is het mogelijk om een uitvaart per boot te regelen. Met een boot kun je bij Reiderwolde aanleggen om dierbaren naar hun laatste rustplaats te brengen. Dit is de enige natuurbegraafplaats in Nederland waar dit kan.” 

Foto gemaakt door natuurgebied Reiderwolde.

Kader

Begraven in de natuur is relatief nieuw in Nederland. Hoewel de eerste begraafplaats al zestig jaar bestaat, groeit het fenomeen sinds 2011. Sinds die tijd is het aantal natuurbegrafenissen gestegen. Van tien in 2011 naar 617 in 2016.

Van alle Nederlandse uitvaarten in 2016 was ruim 63 procent een crematie. Bijna 37 procent van de 148898 overledenen koos voor een begrafenis. Daarvan vonden er ruim 600 plaats op een natuurbegraafplaats.

Door Ellis van Wees