Molukse vrijheidsstrijder en treinkaper uit Bovensmilde overleden. ‘Als Junus Ririmasse zei ‘goed’, dan zat daar een hele wereld omheen’

De Molukse ‘vrijheidsstrijder’ Junus Ririmasse (71) uit Bovensmilde is overleden. Hij was een van de kapers van de trein vlakbij De Punt in mei 1977 en stond in 2013 aan de basis van het juridische gevecht tegen de Nederlandse Staat.

,,Nederland moet weten dat een groot Molukse strijder ons heeft verlaten’’, vertelt Emus Saija uit Bovensmilde. ,,Een strijder met een heel groot hart, die over zijn eigen schaduw heen stapte.’’

Noodrem

Junus Ririmasse, geboren in Malang op Sumatra, was 27 jaar toen hij op 23 mei 1977 in Assen in de trein naar Groningen stapte. Vlakbij De Punt trok hij aan de noodrem, waarna de vierdelige Hondenkop tot stilstand kwam. Nee is nee, ja is ja, zo was hij opgevoed. De door Nederland aan zijn ouders en een hele generatie Molukkers gedane belofte moest worden nagekomen. Hij en de andere kapers waren bereid in die trein te sterven voor dat ideaal van een onafhankelijke Zuid-Molukse republiek.

Dat bij de beëindiging van de kaping niet alleen zes gijzelnemers, maar ook twee gegijzelden omkwamen (door kogels van de bevrijders), zat Ririmasse de rest van zijn leven dwars. Ze waren nooit van plan geweest mensen dood te schieten.

‘Dat konden wij niet weten, Junus’, zei Kees Kommer (82), destijds commandant van de betrokken precisieschutters tegen hem, tijdens een gesprek in Assen, een jaar of zes geleden. Bij de treinkaping in Wijster, in ‘75, waren wel gijzelaars geëxecuteerd.

Samen bij het graf

,,Die ontmoeting in Assen was op verzoek van Junus’’, vertelt Kommer. Hij stuurde Ririmasse twee weken geleden nog een kaart, op zijn sterfbed. ,,We hebben destijds samen bij het graf van de kapers van De Punt gestaan en ik heb mijn arm om hem heen geslagen. Junus was een aimabel man. Hij heeft een plaats in mijn hart, dat zal altijd zo blijven. En met hem de Molukse gemeenschap. Ik heb ze nooit als misdadigers gezien. Ze waren een soort vrijheidsstrijders.’’

In 2013 presenteerde Ririmasse samen met zijn vriendin Nona Lumalessil (de zus van twee kapers) en onderzoeksjournalist Jan Beckers uit Vlissingen ‘Het drama van De Punt’, een rapport over de beëindiging van de kaping. Op basis van autopsierapporten, foto’s, tientallen gesprekken met betrokkenen en documenten die aanvankelijk tot 2055 geheim zouden blijven, werd geconcludeerd dat meerdere kapers waren geliquideerd. Het rapport week af van de tot dat moment officiële lezing dat alle kapers waren omgekomen door spervuur en was de aanzet tot politieke vragen en uiteindelijk de juridische strijd van de Molukse nabestaanden tegen de Nederlandse staat.

‘Hij had een zuiver hart’

Het uiteindelijke besluit van de betrokken advocaat om niet namens alle nabestaanden, maar alleen de in haar ogen meest kansrijke te gaan procederen, werkte als splijtzwam in de Molukse gemeenschap in Bovensmilde. ,,Voor Junus voelde dat als een messteek in zijn rug’’, zegt Beckers. ,,Hij heeft zich altijd ingezet voor alle betrokkenen, ook voor de nabestaanden van de twee gijzelaars. Hij wilde gerechtigheid, eerlijkheid, voor iedereen. Hij had een zuiver hart.’’

Ririmasse, die bij De Punt tien kogels overleefde, klaagde nooit over zijn langdurige ziekte, vertelt Beckers, die na het onderzoek uit 2013 met hem bevriend bleef. In de laatste weken van zijn leven sprak Ririmasse (voor het eerst) met de twee andere Molukkers die de trein bij De Punt levend verlieten over de kaping. Beckers: ,,Hij heeft me daar niet veel meer over verteld. Hij zei dat het goed was. En als Junus zei ‘goed’, dan zat daar een hele wereld omheen.’’

Bron DvhN. Geplaatst 21-9-2021