Kerst en verwachtingen

Mijn herinneringen over Kerst in de jaren dat ik nog jong was en thuis met mijn ouders en zusje staan me nog helder voor de geest. Vol verwachting werd ik ’s ochtends wakker in afwachting van bezoek, lekker eten en vooral gezellig samen zijn. Het waren voor mij als kind heerlijke dagen en ik kon met mijn mooiste kleren aan jeugdig genieten zonder verantwoordelijkheden. In mijn beleving was iedereen ook altijd gelukkig, vrolijk en aardig voor elkaar.

De realiteit van feestdagen

Josine kent het gevoel van vrolijke feestdagen in haar jeugd ook. Ze heeft nu zelf een gezin en wil het graag doorgeven aan haar kinderen. Met haar man heeft ze een geweldige familie met drie kinderen, die inmiddels zelf ook alweer gezinnen gesticht hebben.

Nu is alles anders. Hun middelste kind was op zijn werk getroffen door een hartinfarct. Gelukkig konden zijn collega’s reanimeren en was hij snel naar het ziekenhuis gebracht. Daar kreeg hij nog en tweede hartinfarct en hoewel de artsen er alles aan gedaan hebben om hem er bovenop te krijgen, was hij na 5 dagen overleden. Dat is nu 1 jaar en 2 maanden geleden.

Vorige jaar is Kerst aan de familie voorbij gegaan. Het was te vers, ze waren in shock. De buren hadden toen wel een kerstboompje voor ze gekocht en andere buren brachten eten. Ze konden de pijn niet wegnemen, maar met deze liefdevolle acties was het voor Josine en haar man mogelijk de feestdagen beter te overleven. Zelf waren ze in die tijd niet naar buiten geweest. Het was voor hen onmogelijk om het geluk van andere mensen te zien en de warmte te ervaren die de lichtjes van Kerst ook geven. Zelfs gewone boodschappen doen was lastig. Het contrast tussen de uiterlijke wereld tijdens de feestdagen en hun eigen gevoelens was te groot.

Het leven gaat door

De feestdagen zitten er weer aan te komen. Josine komt sinds een aantal maanden bij mij om de dood van haar kind te overleven. Ze vertelt hoe lastig ze het vond om haar zoon achter te laten in het oude jaar. Deze sessie hebben we het over de invulling van de feestdagen. De shock van de dood van haar zoon is dan wel voorbij, maar hoe pak je feestdagen als je in de rouw bent?

Laat dankbare herinneringen verder leven in momenten van verdriet zoals ook de vogels

zingen in de regen. (Uit Helpen bij Verlies en Verdriet/Manu Keirse)

Hoe kan het verlies van een zoon, de pijn die je ervaart, er ook zijn tijdens feestdagen? Kun je alweer mee in het licht van de wereld om je heen? Wil je het wel? Heb je de energie om nieuwe herinneringen te maken, zodat jouw (klein)kinderen ook mooie verwachtingen hebben zoals je dat zelf vroeger had?

Tips om de feestdagen te overleven

• Plan vooraf met je gezinsleden of partner hoe je de feestdagen wilt doorbrengen. Blijf je de traditie voortzetten zoals het was of kies je voor een andere plek of andere rituelen? Je kunt vermijden dat je plots overvallen wordt door verdriet, door je erop voor te bereiden dat het een emotionele dag kan worden.
• Doseer de taken die je op je neemt, want rouwen is hard werken. Houd er rekening mee dat je op die dagen niet goed kunt functioneren.
• Doe iets symbolisch om je dierbare te herinneren door bijvoorbeeld een kaars aan te steken of een herinnering aan de kerstboom…
• Vraag iemand om je boodschappen mee te brengen. Organiseer je inkopen vooraf en beperk het aantal winkels
• Spreek af hoe je herinneringen wilt ophalen en verdriet wilt delen. Luister ook naar de wensen van de anderen.

Tekst: Gerda Hagenauw, Movum. Geplaatst 20-12-2022. Foto: Schutterstock