Hoe voelt het om te sterven?

Nadenken over hoe het is om dood te gaan is ingewikkeld. Niemand kan immers zijn of haar ervaring met doodgaan delen. Daardoor weten we niet hoe het zal zijn als onze tijd is aangebroken. Dat kan best eng zijn. Daarom vroeg redacteur Nienke Kruizinga zich af hoe het voelt om te sterven en zocht dit uit.

Vredig en verzoenend 

Het is lastig om te ontdekken hoe het voelt om dood te gaan, aangezien er natuurlijk maar weinig verhalen zijn die hier duidelijk bewijs voor lijken te hebben. In 2014 werd een wetenschappelijk onderzoek gedaan naar dit onderwerp door neuroloog Steven Laureys, specialist in de behandeling van coma’s. Hij verzamelde bij zijn patiënten zogeheten ‘bijna-doodervaringen’, om zo een conclusie te trekken over hoe de dood moet voelen.  

Eén ding is hij volmondig van overtuigd: doodgaan is vredig en verzoenend. Bij zijn onderzoek keek hij naar het onderzoek van Bruce Greyson, een Amerikaanse psychiater. Bruce bevestigde dat een hemelse sensatie van harmonie, vrede en verzoening kenmerkend is voor alle doodervaringen. Daarbij ervaarden ook veel patiënten het uittreden uit hun eigen lichaam. Dingen als een flashback naar het volledige leven zul je dan weer alleen in films blijven zien: volgens de onderzoeker kwam dit nauwelijks voor in de werkelijkheid. Al met al zou een negatieve doodervaring zeldzaam zijn, bevestigt Laureys.  

Het lichaam sluit af 

Later, in 2019, heeft NU.nl zich verdiept in het gevoel van doodgaan. En dan met name in wat er met je lichaam gebeurt het moment voor het sterven. Hiervoor spraken zij met Ineke Koedam, voorzitter Landelijk Expertisecentrum Sterven. Vlak voor het sterven verandert je hele metabolisme. Mensen raken bijvoorbeeld de controle kwijt over hun ontlasting, of krijgen blauwe plekken op de benen en onderrug. Wanneer je dit ziet weet je vaak dat het sterven nabij is.  

Lees ook: Wat als je bang bent voor de dood? 

Daarnaast verliest iemand die op sterven ligt zijn of haar eetlust. Het is vergelijkbaar met een griep, wanneer je ook weinig zin hebt in eten omdat je lichaam hard aan het werk is aan herstel. Het lichaam is zuinig op de hoeveelheid energie die het verbruikt. Dit zie je aan het kouder worden van handen, voeten en de neus. Het lichaam zet de warmte en energie zo lang mogelijk in om de vitale organen te beschermen. Hoewel zintuigen nog goed werken in het laatste uur voor het sterven, neemt het bewustzijn steeds verder af. Zo kan iemand die op sterven ligt jou vaak nog wel horen of zelfs ruiken, maar niet meer reageren. Hoewel omstanders soms denken dat sterven een grote lijdensweg is, heeft degene die stervende is hier vrijwel geen last van.  

Een doodervaring 

Maar wat gebeurt er dan als het einde echt in zicht komt? Na de laatste ademteug kan het hart nog eventjes doorkloppen, waarna dat steeds trager zal gaan. Hiermee vertraagt de gehele bloedsomloop. Terwijl andere organen uitvallen, blijven de vitale organen als het hart en hersenen het langst voorzien van zoveel mogelijk zuurstof. Zodra de hersenen deze aanvoer niet of minder krijgen, kunnen de spieren niet meer aangestuurd worden. Wanneer de ademhaling stopt, stopt de zuurstoftoevoer naar het hart. Wanneer er geen polsslag meer is te voelen, is de persoon officieel overleden.  

Iemand die zegt te hebben ervaren hoe het is om te sterven, is Sasha Eliasson die zijn verhaal deelde op het populaire platform Reddit. Twee keer had hij een doodervaring: één keer na een motorongeluk en de tweede keer na per ongeluk een overdosis pijnstillers te hebben genomen tijdens de revalidatie van het ongeluk. In een interview met Vice vertelt Sasha meer over zijn doodervaringen. Zo gaf Sasha aan niks te hebben gezien toen hij doodging behalve leegte. Hij vergelijkt het gevoel met een dutje, zonder een droom te hebben.  

Precies weten hoe het moment van sterven zelf voelt, zullen we waarschijnlijk nooit met zekerheid weten. Wat we wel weten is dat het (waarschijnlijk) onbekend blijft wanneer ons overlijden zal komen. Wil je alvast je nalatenschap en uitvaart goed voorbereid hebben? Dit zijn 7 dingen die je nu al kunt voorbereiden! 

Bronnen: Eos wetenschap, NU.nl, Reddit, Vice