Annegien is postmortaal visagist: ‘Je geeft nabestaanden een stukje herkenbaarheid terug’

Als je afscheid moet nemen van een dierbare, is het fijn als diegene er ook als zichzelf uitziet als hij of zij is overleden. Vaak heb je een bepaalde herinnering aan hoe iemand was en eruit zag, maar verdwijnt dit zodra diegene overlijdt. Annegien Dinkla, eigenaar van Huid & Haar, zorgt ervoor dat overledene weer hun identiteit terug krijgen. Annegien: ,,Het doel is niet om mensen blakend in de kist te leggen. Je mag best zien dat iemand overleden is.” 

Annegien werkt al tien jaar als kapper en visagist in haar eigen salon en voegde hier vier jaar geleden postmortale make-up en camouflage aan toe. Annegien: ,,Ik had het al eens eerder gedaan voor de overleden man van een van mijn vaste klanten, maar toen had ik de link nog niet gelegd om hier mijn werk van te maken. Pas toen ik gevraagd werd om de oma van mijn man weer haar gezicht terug te geven, ben ik er echt over gaan nadenken.” 

,,Ik heb toen een opleiding gedaan voor de verzorging van overledenen, met als specialisatie kleine restauratietechnieken met camouflage en airbrush. Echt restauratiewerk bij mensen die een ongeluk hebben gehad doe ik niet. Wat ik vooral doe is bij jong en oud, mannen en vrouwen, de zogeheten lijkvlekken camoufleren. Ook andere kleine restauratietechnieken komen hierbij kijken, zoals gaatjes van een infuus lijmen.” 

Veel make-up of bijna niks 
Zodra Annegien aankomt op de locatie van de overledene, overlegt ze met de nabestaanden wat de wensen zijn. ,,Eigenlijk zijn hun wensen het belangrijkste. Zo kom ik te weten hoe iemand eruit zag en wat zij willen dat ik doe in de visagie voor hun dierbare. Het make-uptasje van de dame vind ik daarbij erg belangrijk om haar herkenbaarheid terug te brengen. Maar soms willen nabestaanden juist dat ik niet te veel doe.” 

,,Vorig jaar moest ik langs bij een jonge jongen die omgekomen is door een ongeluk. Zijn vader wilde niet dat ik zijn beurse plekken camoufleerde, omdat men volgens hem echt wel mocht zien hoe hij uit het ongeluk is gekomen. Ik doe puur en alleen wat de nabestaanden willen, of wat de overledene zelf wilde. Ik heb ook in het testament gestaan van een van mijn vaste klanten, die wilde absoluut niet dat iemand anders aan haar zou komen. Ik kan dan alleen maar trots zijn op het feit dat ik, nadat ze 15 jaar bij mij in de salon kwam, het laatste stukje heb mogen doen voor haar.” 

De herkenbaarheid teruggeven
Toch zijn er nog niet veel mensen die aan postmortale make-up denken, omdat ze bij leven geen make-up gebruiken. ,,Maar daar gaat het helemaal niet om”, vertelt Annegien. ,,Ik doe dan de make-up die ze wel droegen, of ik fatsoeneer het kapsel. Maar het is vooral camouflagewerk wat ik doe. Ik probeer iemand eruit te laten zien zoals diegene bij leven was.” 

,,Het gaat om een stukje herkenbaarheid teruggeven aan de nabestaanden. Het laatste herinneringsbeeld wat de nabestaande op zijn netvlies heeft moet kloppen als ze afscheid nemen. Dat is essentieel voor het stukje verwerking daarna. En bovendien, als iemand heel verzorgd was bij leven, waarom dan niet ook als je dood gaat?” 

Heel dicht bij huis 
Voor Annegien is het niet moeilijk om de knop om te zetten tijdens en haar werk te doen. Maar soms komt het wel wat dichterbij. ,,Vorig jaar maart is mijn vader na een kort ziekbed overleden. Het traject van afscheid nemen was al heel heftig. Toen vroeg hij mij: ,,Annegien, je zorgt er wel voor dat ik er een beetje netjes bij lig hè?” En natuurlijk doe ik dat dan voor hem. Ik heb veel tranen gelaten om mijn vader, maar vreemd genoeg kon ik mijn werk zonder tranen doen. Bij hem heb ik alles zelf gedaan. Het afleggen deden we samen en dat was ontzettend mooi. Natuurlijk is het heftig om dit werk bij je eigen vader te doen, maar het hele proces daarvoor was tien keer zo moeilijk.”  

,,Ik vind werken met een lichaam zonder leven niet eng. Het is juist een hele mooie aanvulling op mijn werk en ik ben dankbaar dat ik het mag doen. Ik krijg vaak te horen dat nabestaanden vinden dat ik met veel respect te werk ga. Dat vind ik het mooiste compliment om te krijgen. Je zit namelijk wel met je handen aan de meest dierbare van iemand, dus ik probeer dat altijd heel liefdevol te doen. En dat werkt erg troostend en helend voor de nabestaanden.”  

Door Nienke van der Wal 

Benieuwd naar andere ervaringsverhalen van mensen die werken met overlijden? Lees hier het verhaal van studente Eline, die werkt als kistdrager. Of klik hier op het verhaal van Tinus, die werkt als chauffeur rouwvervoer.