De afscheidsfotografe

Er hangt een zweem van mysterie en onbekendheid rondom het werken in de uitvaartbranche. Alles rondom de dood is sowieso voor veel mensen een lastig onderwerp, laat staan als je er je beroep van hebt gemaakt. Wat beweegt iemand om het laatste afscheid van een persoon als werkterrein te hebben? Wat houdt het vak in? Is het een roeping, een bewuste keuze? Wat betekent het voor je persoonlijke leven als je in de uitvaartbranche werkt? In deze serie spreekt Cick Geers met mensen die hun werk uitvoeren rondom de dood. 

Karin Hulst heeft er al een prachtige carrière in de commercie op zitten wanneer ze van haar hobby haar beroep kan maken. In 2014 ontmoet Karin de bekende en prijswinnende afscheidsfotografe Boukje Canaan en besluit ze een opleiding bij Boukje te volgen.  Tot die tijd fotografeert Karin voornamelijk bruidsparen, maar diep in haar hart weet ze dat haar hart ligt bij het vastleggen van de andere kant van het leven: het afscheid.

Inmiddels is Karin een veelgevraagd afscheidsfotografe. Ik heb van anderen begrepen dat ze dat op een geheel eigen en unieke wijze doet. Karin glimlacht wanneer ze mij haar visitekaartje overhandigt. Een heel klein fotocameraatje bungelt als bedeltje aan het verder sobere kaartje. Ik snap het direct: haar eigenzinnigheid start al voordat er nog maar een foto is genomen.

Karin steekt van wal: ‘Het maken van foto’s tijdens een uitvaart of het maken van de laatste fotoreportage aan het einde van iemands bestaan, is een vak apart. Je dringt diep door in de meest kwetsbare momenten uit iemands leven; je komt echt heel erg dichtbij’. Karin maakt naast reportages van uitvaarten ook steeds vaker herinneringsportretten. Een laatste fotoreportage van iemand die weet dat hij of zij binnenkort gaat sterven. ‘Dat zijn bijzondere sessies. De wetenschap dat de mensen die je samen fotografeert elkaar binnenkort los moeten laten, gaat me niet in de koude kleren zitten. Maar het is mijn taak om er een mooi herinneringsmoment van te maken. Ik hou niet van de geëngageerde staatsieportretten; ik praat tijdens het schieten van de foto’s met de mensen voor mijn lens. Ik stel ze vragen. Wat vind je leuk aan elkaar, wat is het grappigste dat jullie samen meegemaakt hebben, waarom hou je van elkaar? Wanneer de mensen dan met elkaar in gesprek gaan, zie je de spanning wegvallen. Ogen beginnen te stralen en de onderlinge blikken spreken boekdelen. Dan kan ik de mooiste plaatjes schieten en dan zie je echte liefde op foto’s’.   ‘Weet je Cick’, Karin haalt even diep adem en gaat dan verder, ‘mijn foto’s zijn als het leven. Soms zacht en allesomvattend, dan weer rauw en gedetailleerd….’Dan lacht ze voluit en zegt: ‘Maar ze zijn natuurlijk altijd scherp!’

Voor iedere opdracht neem Karin ruim de tijd. ‘Ik maak altijd een album. Hierin verwerk ik niet alleen de foto’s van bijvoorbeeld de uitvaart, maar ik probeer er ook wat persoonlijks in op te nemen. Zo mocht ik de uitvaart van een sportfanaat fotograferen. Het album heb ik volledig afgestemd op de kleuren van zijn favoriete team. Ongebruikelijk, want je verwacht geen felle vrolijke kleurtjes en sportfoto’s in een dergelijke reportage.

Maar het maakt het herinneringsalbum wel heel persoonlijk en herkenbaar! Zijn echtgenote  was blij verrast. Zo bezoek ik ook vaak de omgeving van degene die ik fotografeer; ik probeer zoveel mogelijk het leven van de persoon mee te pakken in mijn werk. Ik breng het album vervolgens persoonlijk met een klein harmonicaboekje en een usb-stick bij mijn opdrachtgever. Daarmee is het voor mij dan ook afgesloten en kan ik het loslaten. Ik ben professioneel, maar ik zal niet ontkennen dat ik soms ook een traantje moet wegpinken. Dat hoort erbij en maakt dat ik mijn werk goed kan doen’. Wanneer ik Karin vraag of ze voorbeelden voor me heeft, krijg ik een bijzonder en oprecht antwoord. ‘Op mijn website staan voorbeelden, maar dat zijn allemaal in scene gezette situaties. Mijn fotoreportages zijn alleen voor mijn ogen en voor die van mijn opdrachtgever bestemd. Wat zij ermee doen, is aan hen. Ik vind dat het niet aan mij is om ze te delen; eenmaal op het internet is het niet meer te verwijderen’. Alsof ze weet wat mijn volgende vraag is, gaat Karin verder: ‘Toestemming vragen is voor mij geen optie; de mensen zitten in zo’n emotionele periode, ik wil hen niet belasten met het nemen van een beslissing die in de toekomst niet meer teruggedraaid kan worden’.